Wat maakt De Sterke Leider?
De behoefte creëert De Sterke Leider. In vredige en voorspoedige tijden laten we een soort veredelde boekhouder premier of president worden. Dan gaan we ons ook liever bezig met het ‘in de markt zetten’ van de BV IK.
In verwarde en frustrerende tijden beseffen we dat we het zelf helemaal niet redden om te worden wie we willen. Dan kiezen we iemand die in zo weinig mogelijk op ons lijkt. De rijke, de gladjanus, de Bokito, de orator, de meest onbeschaamde. Met de mooist klinkende beloftes.
Maar het idee dat politiek nu alleen nog maar theater is waarin de ‘performer’ wint die zich het beste kan voordoen, vergist zich.
Het is de schijn, natuurlijk, die het applaus oplevert, wie het beste een rol speelt. Maar het gaat niet minder om de successen.
Dit was de kern van het advies dat Machiavelli aan De Vorst geeft hoe de macht te behouden en de Staat te voeren:
‘Iedereen ziet wat je schijnt, weinigen voelen wat je bent’.
Maar hij voegt er direct aan toe:
‘Bij de daden van alle mensen (…) kijkt men altijd naar het uiteindelijke resultaat’.
Over deze ‘psychopolitiek’ van de macht praat ik in een aflevering van Nieuwe Ankers met Paul van Liempt.