Feit of fictie
De Bijlmerramp, de Deventer moordzaak:
filmmakers zijn dol op het verbeelden van historische verhalen.
Is het erg als de feiten daarbij niet altijd strikt worden gevolgd?
em. Hoogleraar Ontwikkelingen in de publieke opinie
Erasmus Universiteit Rotterdam
De Bijlmerramp, de Deventer moordzaak:
filmmakers zijn dol op het verbeelden van historische verhalen.
Is het erg als de feiten daarbij niet altijd strikt worden gevolgd?
De boerenprotesten versterken de kloof tussen stad en platteland, zelfs is er een kier te zien tussen koning en premier.
De publieke opinie is grillig als het weer. Wisselende bewolking verdoezelt de oplopende temperatuur van de aarde en aardbewoners eronder.
Een weerbericht over de hoge- en lagedrukgebieden.
De rechtszaak Depp vs Heard is een wereldwijde blockbuster.
De inzet is smaad.
De kern is de vraag hoe wij als wereldburgers ons moeten gedragen op internet.
Waar winnaars achteroverleunen, kijken verliezers als Poetin de toekomst in.
Hij deed dat al vanaf de val van de Muur.
In het verlangen zijn eigen ego en het tsarenrijk te herstellen.
Experts die de toekomst voorspellen zijn als chimpansees die met een pijltje naar een dartbord gooien.
Ze raken soms het bord niet eens. Betrokken burgers met gevoel voor cijfers en waarschijnlijkheid doen het beter.
De rellen in Rotterdam ontstonden mede door de aankondiging van het vuurwerkverbod. Ziekenhuizen hebben daar weinig aan. Waarom komt het er dan toch?
Lees meerWat moet de reactie zijn na een terreuraanslag als op het vliegveld van Kabul, in de laatste dagen van de Westerse presentie?
Wraak?
Mijn stelling:
‘Wraak kan averechts werken. Je wordt namelijk van slachtoffer zelf dader’.
Welke betekenis heeft het maken van excuses voor donkere hoofdstukken uit het verleden? Hier een commentaartje bij drie aardige portretten in NRC.
Lees meer Link naar bronLevensgevoel. Door corona groeit het gevoel voor het niet-voorspelbare, tragische element van het bestaan. Zeker nu virologen denken dat dit niet de laatste pandemie zal zijn. Mogelijk moet de ratio een stap terug doen.
Link naar bron
De morele mars der migranten door Mexico naar de VS ketste af op de grensmuur en op traangas. De Franse demonstranten – de gele vestjes – slagen door het opwerpen van barricades. Ofwel, de macht van de barricade en de grens lijkt het tij mee te hebben. Lees hier mijn opiniestuk over de Franse opstand in de Volkskrant.
Lees meerOpiniestuk in NRC Handelsblad, 12 mei 2018, na de rondgang door het strafrecht. De constatering: iedereen voelt zich slachtoffer. En wil vooral dit: vergelding.
Op 15 mei is verschenen mijn boek ‘Hoeveel recht heeft de emotie? Over straffen in de slachtoffercultuur’. (Amsterdam, AUP)
Bloedbaden uit verre landen raken ons minder, ook omdat we zelf in een slachtoffercultuur leven.
Lees meerDe Duitse bondskanselier was te veel bezig met haar imago en met haar angst voor verkeerde tv-beelden.
Lees meerDUITSE VERKIEZINGEN
De Duitse mainstream media – vooral de publieke omroep – steunen Merkel door dik en dun, maar toch verschijnen er barsten in haar beeld. En terecht.
SGP-leider Kees van der Staaij schreef een opiniestuk in de Amerikaanse conservatieve krant Wall Street Journal waarin hij zijn zorg uit over de steeds ruimere euthanasiepraktijk in Nederland. De kop luidde: ‘In the Netherlands, the Doctor Will Kill You Now’.
Lees meerNaast het uiten van een overdosis opgekropte emoties, geven de kiezers ook een rationeel oordeel over de prestaties van de zittende regering.
Link naar bronDoorsluizen tot de buren de deur dichtgooien: dat kon nooit goed gaan. Oude demonen duiken weer op.
Lees meer
Kohl en Mitterrand hebben niet voor niets hand in hand gestaan, in 1984, voor dat knekelhuis in Douaumont. Nemen we nu definitief afscheid van ‘Schengen’, dan rukken we ook die handen uit elkaar. Dat zou fataal zijn, betoogt Henri Beunders.
Link naar bronDit is het Jaar van de Grens. Het openen ervan is een slecht idee, betoogt Henri Beunders. Maar het hermetisch sluiten ook.
Lees meerSnelle omslagen in ‘de openbare mening’ zijn nauwelijks te voorspellen. Wel bieden de ‘aanrandingsrellen’ op oudjaarsavond in Keulen door mensen met een ‘migratie-achtergrond’ een röntgenfoto van de wisselwerking tussen machten, media, mensen en mening. Een week na dato gieren de meningen door op Twitter en Facebook, met onder andere een open brief aan de bondskanselier van een boze Duitse schrijfster. Waarom kwam de berichtgeving zo laat?
Lees meerHet journaal is voor publicist en hoogleraar Henri Beunders een rustpunt op de dag. Hij maakt zich zorgen over de razendsnelle opmars van het aanbod van nieuws, die is uitgemond in chaos en hysterie.
Lees meerAls reactie op de aanslagen in Parijs viert het nationalisme hoogtij. Dat doet denken aan de zomer van 1914, aan het begin van WOI.
Lees meerDuitsland dreigt verscheurd te raken door de komst van de vele vluchtelingen en door het feit dat dit voornamelijk in economische termen wordt vertaald. Kijk daarmee uit, schrijft Henri Beunders.
Lees meerMet het lot van Volkswagen staat of valt misschien wel Merkel, misschien wel het huidige Duitsland.
Lees meerRicht een onafhankelijk fonds op om lokale media ‘nu op sterven na dood’ te revitaliseren, aldus Henri Beunders, Annelies van der Horst en Justin de Kleuver.
Lees meerAcht miljoen mensen zitten zonder lokaal nieuws, blijkt uit onderzoek. Driekwart van de gemeenten heeft straks geen pers meer die controleert.
Lees meerHet Journaal op zwart toont onze kwetsbaarheid. De autoriteiten zien niet in dat soms alleen de radio nog werkt, vindt Henri Beunders.
In sommige steden, zoals Delft, is er geen papieren krant meer. In sommige provincies zoals Flevoland evenmin. Wat zijn de gevolgen van het ontbreken van onafhankelijke papieren media die iedereen in een regio met elkaar placht te delen? Sterft er iets af als er geen platform meer is dat kan dienen als de befaamde ‘imagined community’, zoals antropoloog Benedict Anderson ooit de geschreven pers noemde, als schepper van de wording van de natiestaat, in de 19e eeuw? En van de regionale identiteit, zoals de Friese, eveneens?
Lees meerNederland is niet langer het land van de nuchterheid en de beheersing, dat bleek opnieuw uit de massaal beleefde rouw na de ramp met vlucht MH17. Dat vertoon van emotie helpt om grote, onverhoopte veranderingen het hoofd te bieden.
Lees meerDit artikel verscheen op 13 november 1989 in NRC Handelsblad. Journalist Henri Beunders (61) kijkt terug: “Revolutie en wachten. Een oxymoron, onverenigbare elementen. En toch: na de Val van de Muur donderdagnacht was het vooral wachten. Wachten op de volgende doorbraak, de ‘heropening’ van het historische centrum van Berlijn, de Potsdamer Platz, op zondag de 12de gepland. En dat moest gründlich voorbereid.”
Lees meerSociale media en behoefte aan absolute zekerheid versnellen geruchten over het ebolagevaar en kunnen paniek veroorzaken. Gezond verstand is nodig om paniek te voorkomen, constateert Henri Beunders.
Lees meerHet Schotse referendum bewijst dat alleen een ja of nee van kiezers ongeschikt is voor ingewikkelde kwesties als onafhankelijkheid of een nieuwe Grondwet. Na de uitspraak is een land meestal verder van huis, ook in het Schotse geval, vindt Henri Beunders.
Lees meerKennis doet er weinig toe. In tijden van crises wint de emotie ’t toch, schrijft Henri Beunders.
Lees meerWaardige dienst in een statige kerk, met bijvoorbeeld een kranslegging, minuut stilte, en alles live op tv. Zo stelde Henri Beunders, hoogleraar aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, zich de dag van nationale rouw voor die hij deze week bepleitte.
Lees meerToen AH-medewerkers in 2002 een dief mishandelden en prins Bernhard de boete wilde betalen, was links-intellectueel Nederland verontwaardigd. Nu, bij het juweliersdrama, zijn ze verontrustend neutraal, constateert Henri Beunders.
Lees meerIn drie van de vier grote steden hebben de hogeropgeleiden de macht gegrepen. De kloof loopt niet langer tussen links en rechts, maar tussen hoog en laag, stelt hoogleraar Henri Beunders.
Lees meerGeen 55 of 45 procent opkomst maar 5 procent of nog minder: mislukte verkiezingen vandaag leiden over twee of vier jaar tot een stelsel met directe democratie.
Lees meerDe populariteit van Oranje is groot, maar broos. de monarchie is ‘gemoderniseerd’, ze won de steun van de progressieve elite, maar verloor die van het gewone volk.
Lees meerAls je de premiers sinds 1900 de revue laat passeren, komen er wel meer in aanmerking voor het predicaat ‘beste’. Ruud Lubbers had de juiste derde weg gevonden tussen markt en staat, vindt Henri Beunders.
Lees meerOns land scoort goed in de top-10 gelukkigste landen, maar of de opheffing van het wapenembargo tegen Syrië een handige move was, daar lopen de meningen over uiteen. Het nieuws van vandaag door de ogen van Henri Beunders, hoogleraar Geschiedenis van Maatschappij, Media en Cultuur aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.
Het establishment en de meeste media waren vol lof over koningin Beatrix. Onder laagopgeleiden, het voormalige ‘Oranjeplebs’, is de liefde voor het koningshuis juist bekoeld. Zoek hen op, adviseert Henri Beunders.
Lees meerVroeger stonden de babyboomers voor groei en de opbouwjaren. Nu krijgen ze de schuld van de crisis, in plaats van de ‘bonusgraaiers’, vindt Henri Beunders.
Lees meerElk nieuw medium levert een enkel massaal incident op.
Lees meer
Door de rellen in Haren komen er vast nieuwe, te zware veiligheidseisen die een geheel ander incident later niet zullen voorkomen, stelt Henri Beunders.
Lees meerNa het rapport-Deetman, over seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk, werd vergelding en opheffing van verjaring geëist. Wat een verschil met de vergevingsgezindheid van Václav Havel, schrijft Henri Beunders.
Lees meerNet als rond 1900 sluit de samenleving lager opgeleiden uit. Deze beweging is terug te zien in het parlement. Negen op de tien Tweede Kamerleden zijn hoger opgeleid. Wie quota voor vrouwen wil, zou deze ook kunnen bepleiten voor lager opgeleiden , betoogt Henri Beunders.
Lees meer
Wat is er geworden van de ambities op de allereerste televisieavond, morgen precies zestig jaar geleden? Mediahistoricus Henri Beunders bekijkt de canon: geen “venster op de wereld”, maar het “bewegende zelfbeeld van een natie in een goed humeur”.
Lees meerPolitici verwachten teveel van internet als wonderbaarlijk communicatiemiddel. Blijf de burgers ook lijfelijk opzoeken, adviseert Henri Beunders.
Lees meer“Mijn machine maakt mogelijk wat nu nog niet kan”, schreef Karel van het Reve in 1983, aan de vooravond van de digitale revolutie. Hoe staan we er in 2011 voor? Henri Beunders opent een nieuwe serie. Je kunt geen tv aanzetten, of het gaat over twitter. Op werk en feestje komt na het ‘kon je het vinden?’ en ‘wat een weer?’ als derde vraag ongeveer ’twitter jij al?’ En volgt er weer een nieuwe Afscheiding der Geesten: de gelovigen hier en de haters daar. Weer, omdat dit gisteren bij het sms’en het geval was, en eergisteren bij die mobiele telefoon als zodanig. Toen was het ‘Ik ben, dus mobiel!’ versus ‘Mobieltjes is voor debieltjes’.
Link naar bronKwajongens zijn al eeuwen de grootste boeven van allemaal. Sinds het moderne, mobiele Nederland vorm kreeg, rond 1870, zijn Tucht en Orde de trefwoorden geweest van de burgerlijke moraal. Maar als de repressie hard was, brak oproer uit. Toen slaagde het beschavingsoffensief. Nu roept iedereen alleen om repressie, camera’s en wijkverboden. Het is een fataal verschil, dat averechtse gevolgen kan hebben.
Populaire intellectuelen en BN’ers verzetten zich luidruchtig tegen het nieuwe kabinet. Maar waarom heeft het allemaal geen enkel effect, vraagt historicus Henri Beunders zich af? Misschien zouden die alarmisten meer in de Bijbel moeten lezen. Daarin staat tenslotte de kern van de makke waar links momenteel aan lijdt.
Link naar bronDankzij internet, hyves en twitter bloeit het gerucht als krachtig communicatiemiddel, zo bleek in de dagen voor en na Koninginnedag. Zou Beatrix haar abdicatie aankondigen, was er een zwarte man uit de auto De verzuchting klinkt alom: mag dit gedebatteer, dit getwitter afgelopen zijn? Geef dat biljet, we vullen wat in, en ga dan zo snel mogelijk opzij, want jullie belemmeren het zicht op de voorbeschouwers van het WK.
Niet de rechter maar de mensen maken uit wat fatsoenlijke journalistiek is. De bladen schikken zich. Daar heeft Pechtold gelijk in. Alexander Pechtold is de redelijkheid zelve. Na de vuilnisbakkenjournalistiek van de Audax-bladen Weekend en HP/De Tijd belde hij zondag Weekend-hoofdredacteur Marc van der Linden op. En faxte hem beleefdheidshalve het kritische artikel dat hij de volgende dag in de Volkskrant zou publiceren. De kern: hij wil niet dat de rechter bepaalt wat fatsoenlijke en onfatsoenlijke journalistieke methoden zijn. Pechtold prefereert een discussie over de grenzen van de privacy van anderen met de verantwoordelijke journalisten zelf, en met “de samenleving”.
Link naar bronPolitici zijn bijna permanent live te volgen, via televisie, blogs, twitter, etcetera. Ze geloven, aldus Henri Beunders, dat ze overal een mening over moeten ventileren en dat ze zich via alle denkbare communicatiemiddelen over de persoonlijkste zaken moeten uitlaten. Maar wat levert dat op?
Link naar bronHoe wordt een foto een icoon? De historici Henri Beunders en Martijn Kleppe onderzoeken hoe die ene foto, van de man die twintig jaar geleden een colonne Chinese tanks tot stilstand bracht, op tijdschriftencovers, posters en koffiemokken belandde.
Link naar bronDankzij internet, hyves en twitter bloeit het gerucht als krachtig communicatiemiddel, zo bleek in de dagen voor en na Koninginnedag. Zou Beatrix haar abdicatie aankondigen, was er een zwarte man uit de auto van de dader gesprongen? Volgens hoogleraar mediageschiedenis Henri Beunders is het belangrijk dat in onzekere, angstige tijden politieke leiders “klare wijn schenken”.
Link naar bronHenri Beunders was onlangs te gast bij de nederlandse missie in Afghanistan om de ‘communicatie’ te bestuderen. Hij vergelijkt de situatie nu met die in 1987, toen hij het land ook bezocht. Zouden wij het beter doen dan de Russen, met al onze goede wil, met al onze projecten en projectjes?
Link naar bronWe leven in een tijd van snel-snel-snel, en toch is het luisterboek in opmars. Raar eigenlijk, want door een boek heen razen gaat dan niet. Henri Beunders verklaart deze paradoxale terugkeer naar de orale cultuur uit onze behoefte aan intimiteit: we willen direct contact met de schrijver, de schepper van wat je lief is.
Lees meerBijna elke oorlog kent zijn verrassingen. Ook de militaire missie in Uruzgan. Het ongekend massieve, en voor Defensie succesvolle, mediaoffensief met ‘embedded journalism’ wordt verstoord door de onverwachte kritiek van de eigen militairen op de missie via internet: door ‘friendly fire’ dus. De reguliere journalistiek moet zich onafhankelijker opstellen tegenover Defensie, de balans in de berichtgeving over heel Afghanistan moet beter.
Lees meerPolitiek beslecht je niet op internet. Om echt te imponeren, moet je lijfelijk aanwezig zijn en doodsverachting tonen. Zoals Sarah Palin doet, meent Henri Beunders.
Lees meerVroeger was alles beter. Of toch niet? Henri Beunders constateert dat we omspoeld worden door een vloedgolf van nostalgie. „Maar deze levenshouding is psychologisch ’normaler’ te noemen dan de lange periode van vooruitgangsgeloof die er in het Westen aan vooraf is gegaan.”
Lees meerDe aanhoudende boodschap dat het slecht gaat met de aarde – dezer dagen ook weer vanaf de milieutop op Bali – bezorgt ons gevoelens van schuld en schaamte. Henri Beunders onderzoekt het hedendaagse
doemdenken. „Waarom verdween het idee dat wij erin zouden slagen een aarde vol welvaart, geluk en gelijkheid te creëren?”
McCain in het Witte Huis een ramp vinden, is één ding. Maar wat zijn de argumenten? Waren Democratische presidenten altijd beter voor Nederland? De voorliefde van West-Europa voor Obama is tot irrationele proporties gegroeid. Wat Idols is voor pubers, is Obama voor politici, en een groot deel van het publiek. In Berlijn kwamen een paar honderdduizend Duitsers hun idool Obama toejuichen. Bij een engel hoort een duivel, en dat is nu dus John McCain.
Verder lezen “De bittertafel van Bussemaker”
Link naar bronWat voor Amerika goed lijkt, change met Obama, wordt voor Nederland niet gewenst. Het is te ordinair. Vlak voor Super Tuesday kopte gratis krant De Dag: ‘Den Haag kiest Obama’. Behalve het gros van de Kamerleden zei ook vice-premier Wouter Bos te hopen dat Barack Obama zal winnen. Over de enorme belangstelling voor Super Tuesday en de uitkomst in november zei SP-leider Jan Marijnissen: ‘Het is eigenlijk ook onze president’. Hier en daar kun je geluiden horen dat wij wegens de grote macht van Amerika over ons leven ook stemrecht zouden moeten hebben.
Wij knippen als moedwillig de belangen van de partij worden geschaad, zei de SP-secretaris in Nova over de schorsing van de hoofdredacteur van het partijblad Tribune. Zij had geweigerd een kritisch artikel over de SP in te trekken. Aan die uitleg had vast geen doctor spin zitten sleutelen.
Link naar bron
‘Onthulling militaire missies altijd fasegewijs’ Het martelbericht over ‘onze jongens’ in Irak blijkt onjuist. Beelden hadden nog meer impact gehad, menen Henri Beunders en Marjolein Vos.
Verder lezen “Abu Ghraib was bewijs voor ‘onze martelingen’”
Link naar bronAl Gore en Hans Goslinga suggereren een diepe kloof tussen woord en beeld, feiten en sensatie, nuchterheid en hype, ratio en emotie. Onzin, vindt Henri Beunders. Als mensen zelf in een diepe crisis verkeren, of alom een diepe crisis ontwaren, dan treedt niet zelden het aloude manicheïstische mechanisme in werking van scheiding tussen goed en kwaad. En van het aanwijzen van de zondebok die de crisis heeft veroorzaakt.
Link naar bronCelebrity Diplomacy is een prima manier om rampenmoeheid tegen te gaan. Popsterren en acteurs die zich bij de G8 inzetten voor een betere wereld brengen nieuwe energie in kwesties waar de traditionele diplomatie niets uithaalt, vindt Henri Beunders.
Verder lezen “Red de wereld met beroemdheden”
Link naar bronHet rumoer over Lucifer van Connie Palmen en het rumoer over Geert Wilders’ nieuwste actie tegen ‘de moslims’ viel in dezelfde week, de Boekenweek. Toeval? Nee. De Feindmarkierung in het geval van Wilders is dezelfde als de Feindmarkierung door Palmen van Peter Schat. Even bekrompen als harteloos.
Verder lezen “De bittere gelijkenis tussen Geert Wilders en Connie Palmen”
Verder lezen “PvdA ziet overal populisten”
Link naar bronDé theorie over ‘de mediacratie’? Weg ermee. Verkiezingsonderzoek verkeert in crisis Met zoveel zwevende kiezers is het vandaag tijd voor domme vragen, vindt Henri Beunders. ‘Gillend gek’ werden politici volgens GroenLinks-leider Femke Halsema van de dagelijkse opiniepeilingen. Maar waarom eigenlijk? Omdat een groot deel van de 12,3 miljoen Nederlanders die vandaag naar de stembus kunnen tot (eer-)gisteren/vanmorgen nog geen keuze hadden kunnen maken?
De koelbloedigheid van de Britten bevreemdt veel buitenlanders. Zij begrijpen niet waarom Londen na ‘7/7’ niet hetzelfde trauma doormaakt als New York na ‘9/11’ of Madrid na ‘3/11’. Dat komt vooral door de mix van het juiste woord en de regie over de beelden, meent Henri Beunders.
Verder lezen “Sobere media-aanpak vermindert angst na aanslag”
Link naar bronDe politie houdt de pers meer buiten de deur. Het gevolg: veel voorlichting maar weinig informatie. De burger verdient beter, vindt Henri Beunders.
Link naar bronDe rol van de persoonlijkheid in de geschiedenis en van de relatie die groepen mensen of de hele bevolking daarmee ontwikkelen, wordt onderschat, meent Henri Beunders.
Link naar bron
Critici als Elsbeth Etty worden radeloos als ze niet alles kunnen veroordelen wat media en cultuur voortbrengen, meent Henri Beunders. `Of wij nu hoog of laag springen, wij Nederlanders zijn allen burgerlijk, van den notaris tot den dichter en van den baron tot den proletariër”, schreef Johan Huizinga in 1934 in zijn Nederland’s Geesteskenmerk.
`De Prins spreekt’ is een journalistieke scoop van de eerste orde. Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Broertjes en redacteur Jan Tromp mogen er een prijs voor ontvangen. Maar er zijn ook journalistieke schaduwkanten. De prins heeft de pers vanaf 1936 tot 2004 `ingepakt’. Broertjes en Tromp schrijven: ,,Hij verlangde dat de banden na gebruik vernietigd zouden worden. En dat is gebeurd. Niet de band met het gesprek, maar het verslag ervan was voor de geschiedenis.”
Verder lezen “Banden zijn ook essentiële bronnen”
Link naar bronFilosoof Paul Cliteur voelt zich bedreigd om zijn verwerping van elk geloof, zoals de islam, en trekt zich terug uit het debat. Komt er een steuncomité voor het vrije woord? Kille columnisten als Jan Blokker geven hem liever een trap na. Waarom? Omdat de eigen heilige mening hard en blind maakt.
Verder lezen “Columnisten tonen liever hun eigen gelijk dan hun hart”
Link naar bronFallen Angel who’s your savior tonight
You’re surrounded by these walls of neon lights
Hungry people move like waves behind the beat
Where’s the big drum where’s the feel of body heat
Where’s the big drum where’s the feel of body heat
(Neil Young, 1995)
De roep om meer aandacht voor de vaderlandse geschiedenis wordt gebrandmerkt als ongewenste ‘mythevorming’. Of als uitnodiging voor ‘xenofobe en reactionaire sentimenten’. Het verleden zou alleen als ‘culturele confrontatie’ interessant zijn, of als content voor de amusementsindustrie. Waarbij feiten, nut of ideologie geen maatstaf vormen.
Het zijn lichtzinnige vergissingen, aldus Henri Beunders.
Verder lezen “Waarom die taboeïsering van het Huis der Historie?”
Nederland blijft een land van moralisten en theologen, altijd op zoek naar een nieuwe duivel. Het aanwijzen van een duivel moet er voor zorgen dat zijzelf, hoezeer ze vandaag ook opvattingen huldigen die ze gisteren nog hekelden, altijd in de groep der engelen blijven.
De LPF is de nieuwe duivel, en het is geoorloofd om een ander tot aanhanger van Belzebub te verklaren, hoe zwak of onjuist de aanwijzingen van ketterij ook zijn.
Dat is mijn conclusie na het lezen van de column ‘Beheerst weldenkend’ van Elsbeth Etty in Z van vorige week. Die ging voor de helft over mijn artikel in de Volkskrant over de ‘ideologische veldslag’ tussen Amsterdam en Rotterdam.
De tegenstelling tussen verstand en emotie wordt ook in deze verkiezingen telkens weer te berde gebracht. Steevast klinkt het: kiezen met je verstand is goed, je laten leiden door je emotie is slecht. Zo geldt de zwevende kiezer als oppervlakkig, wispelturig en eigenlijk dom. Zo zegt men over de invloed van de televisie dat tv de goedgebekte, goedlachse en vooral goeduitziende politicus bevoordeelt. Men spreekt laatdunkend van ‘telecratie’, ‘mediacratie’, of, nog erger, van ‘emocratie’.
De grote aanwezige bij de Troonrede was Máxima, de grote afwezige is Pim Fortuyn, die posthuum nog altijd en zelfs in toenemende mate het politieke debat domineert. De grote gefrustreerde is de zelfbenoemde intellectuele elite. Die staat aan de zijlijn en oefent ongetwijfeld al weer op wat nieuwe scheldkannonades op de LPF en de verwording van de cultuur in het algemeen. Als de critici niet hun gescheld staken, en mee gaan denken over de oplossing van de problemen van Nederland, marginaliseren zij zich nog verder dan sinds de opkomst van Fortuyn toch al het geval was.
Met het proces tegen Volkert van der G krijgt de beeldenstrijd om de herinnering aan Pim Fortuyn een nieuwe dimensie. Door zijn vastbesloten zwijgen is Van der G. al drie maanden in het voordeel. Het idee dat ‘een gek’ zijn pistool had getrokken, was voor velen gemakkelijker te verteren dan het beeld van een fanaticus die ook vanuit zijn cel de buitenwereld nog wil domineren en met zijn ‘wilsbeschikking’ aangeeft ook liever de eigen dood af te dwingen boven het afleggen van verantwoording tegenover een wereld die niet volgens zijn regels wil leven.
Rond negen uur zingt Gerard Joling het speciaal voor Pim geschreven nummer ‘At your service!’. Er volgt een minuut stilte voor de vermoorde leider, die in de hal en in de grote zaal van een metershoge foto toekijkt, zijn twee hondjes op schoot. De opluchting over de eerste prognose van 24 zetels is groot. ‘Pim kijkt van boven toe, en lacht’, zegt zijn door alle media belaagde protegé Joao, die zich voor deze dag heeft als tribuut heeft laten kaalscheren. Iedereen blij, iedereen met een mobieltje aan zijn oor. Deze revolutie is via de tv, maar evenzeer nog via internet en de mobiele telefoon geslaagd, ook als het CDA de nog grotere winnaar is.
Alle geklaag over de verwording van de politiek tot entertainment slaat de plank mis. In tijden van frustratie en verwarring, en verlangen naar verandering, geeft altijd de boodschap de doorslag, niet de media die deze verspreiden. Het is de behoefte aan een duidelijke en opwekkende boodschap die geprojecteerd wordt in de persoon die deze verkondigt.