Banden zijn ook essentiële bronnen

NRC Handelsblad, Opinie - 15 december 2004

`De Prins spreekt’ is een journalistieke scoop van de eerste orde. Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Broertjes en redacteur Jan Tromp mogen er een prijs voor ontvangen. Maar er zijn ook journalistieke schaduwkanten. De prins heeft de pers vanaf 1936 tot 2004 `ingepakt’. Broertjes en Tromp schrijven: ,,Hij verlangde dat de banden na gebruik vernietigd zouden worden. En dat is gebeurd. Niet de band met het gesprek, maar het verslag ervan was voor de geschiedenis.”

Tja, doel en wezen van de journalist kunnen niet vergeleken worden met die van de historicus, maar alle journalistieke ophef over het ,,onmiddellijke openbaar maken van de archieven” komt hiermee in een merkwaardig daglicht te staan. Broertjes en Tromp hebben zelf direct ,,de archieven” vernietigd die een buitenstaander in staat zouden kunnen stellen te verifiëren wat er zoal is gezegd en, uiteindelijk, geschreven.

Voorbijgaande aan de psychologische en misschien begrijpelijke band tussen Broertjes en Bernhard, zei zijn co-redacteur Jan Tromp gisteravond in Nova iets heel opmerkelijks voor een journalist: ,,Het is heel eerbiedwaardig om je daarvoor beschikbaar te houden, voor de ontvangst van zo’n boodschap.” Hij ging nog verder: ,,Bernhard was charmant. Hij pakte je in, en, eerlijk gezegd, daar hebben we van genoten. Het was een zeer prettig gesprek.” Nova-presentator Jeroen Pauw antwoordde snedig: ,,Talent voor ondergeschiktheid is heel mooi aan het hof.”

Gebruiken of gebruikt worden, dat is misschien wel de metafoor voor de journalistiek. Het is een schemergebied; wat uitmaakt is het karakter van de journalist, en de openlijke bedoelingen. En schrijvende journalisten verliezen het van radio en tv: daar zie of hoor je tenminste de interviews, zonder `geaccordeerde’ teksten van de `machthebber’ in het geheel. Iedere tv-kijker weet of vermoedt dat tv-producent Oerlemans allerlei afspraken zal hebben gemaakt met zanger Robbie Williams, maar iedereen kan zelf zien en horen wat hij zegt.

Link naar bron