De tattoo is bezig aan een ware triomftocht door de westerse wereld. Was het vroeger het handelsmerk van de zeeman of rebel, nu is het onderdeel van een nieuwe tijd: die van het lichaam, getekend, veranderd, verbeterd, versierd en met trots getoond. Wat is de betekenis van deze bonte cultuur?

Wie bepaalt welk afwijkend gedrag wordt bestraft, hoe en hoe zwaar? Daarover gaat mijn nieuwe boek. Is dat altijd de rechter? Of spelen de media, advocaten en activisten nu de hoofdrol? Of de slachtoffers en nabestaanden? Of de samenleving, wij zelf dus, via de stembus of de digitale schandpaal? Een van mijn stellingen: de burger moet meer inspraak krijgen.

Enkele reacties:
‘wonderschoon’ (sheila Sitalsing)
‘een genot om te lezen’ (Dorien Pessers)

Een nationaal project dat mijn medewerkers Max Kemman, Martijn Kleppe en ik leiden is een Clarin-project, getiteld: Polimedia. Dit project, samen met de TU Delft, de KB en Beeld & Geluid, wil koppelingen leggen tussen de Handelingen van de Tweede Kamer, de kranten, radiobulletins en tv-programma’s. Hieronder volgt een korte uitleg over het project.

Voor meer info: zie www.polimedia.nl Verder lezen “Polimedia”

Een groot Europees onderzoeksproject, gefinancierd door de EU, waar ik aan mee doe is het AXES-project. Dit project beoogt een multimediale zoekmachine te bouwen om al het bestaande audiovisuele archiefmateriaal beter te kunnen vinden en analyseren. Met mijn Erasmus-team (Martijn Kleppe, Max Kemman, Jill Briggeman) onderzoeken wij wat de diverse groepen burgers – professionals, academici, thuisgebruikers – willen en kunnen als het gaat om het vinden van informatie en bewegende beelden op internet en in archieven. Hieronder volgt een korte uitleg over het project.

Voor meer info: zie www.axes-project.eu

Verder lezen “AXES-project”

In het project Polimedia.nl hebben we de Handelingen van het Nederlandse parlement gekoppeld aan media-databanken, zoals de dagbladen en teksten zoals die zijn uitgesproken door het radiojournaal. Deze applicatie is voor een ieder te gebruiken om met een druk op de knop te kunnen zien wat de media zoal schreven over wat er in het parlement werd besproken en gedaan. In het huidige project Talk of Europe zullen de Handelingen van het Europese Parlement worden gecureerd en gekoppeld aan nationale databanken. Dit project doen wij – Max Kemman, Martijn Kleppe, Jill Briggeman en ik – samen met de VU, Dans, NISV, en de initiator Clarin.nl/Clarin Eric, gesubsidideerd door NWO/OCW. Hieronder volgt een korte uitleg over het project.

Voor meer info: zie http://www.talkofeurope.eu/

Verder lezen “CLARIN-NL”

Naast het uiten van een overdosis opgekropte emoties, geven de kiezers ook een rationeel oordeel over de prestaties van de zittende regering.

Doorsluizen tot de buren de deur dichtgooien: dat kon nooit goed gaan. Oude demonen duiken weer op.

Kohl en Mitterrand hebben niet voor niets hand in hand gestaan, in 1984, voor dat knekelhuis in Douaumont. Nemen we nu definitief afscheid van ‘Schengen’, dan rukken we ook die handen uit elkaar. Dat zou fataal zijn, betoogt Henri Beunders.

Van wereldkampioen vluchtelingenopvang tot land vol twijfel. ‘Keulen’ heeft een einde gemaakt aan de ogenschijnlijk eensgezinde barmhartigheid van de Duitsers. Hoe het asieldebat de Duitsers een spiegel voorhoudt en diepe verdeeldheid zaait.

Het nationalisme rukt op in Europa. Van het virtuele succes van de PVV en de electorale opmars van Front National, tot de enorme verkiezingszege van de nationaal conservatieven in Polen. Historicus Henri Beunders trekt een parallel met 1914, de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. ‘Ik maak me ernstig zorgen over de  toekomst van de Europese Unie’.

Dit is het Jaar van de Grens. Het openen ervan is een slecht idee, betoogt Henri Beunders. Maar het hermetisch sluiten ook.

Geheel in lijn met de ‘participatiesamenleving’ die het kabinet-Rutte II voor ogen heeft, proberen talloze burgerplatforms de lokale democratie te revitaliseren. Maar de politiek doet er vooralsnog niets mee.

Snelle omslagen in ‘de openbare mening’ zijn nauwelijks te voorspellen. Wel bieden de ‘aanrandingsrellen’ op oudjaarsavond in Keulen door mensen met een ‘migratie-achtergrond’ een röntgenfoto van de wisselwerking tussen machten, media, mensen en mening. Een week na dato gieren de meningen door op Twitter en Facebook, met onder andere een open brief aan de bondskanselier van een boze Duitse schrijfster. Waarom kwam de berichtgeving zo laat?

Link naar volledig artikel:

Het journaal is voor publicist en hoogleraar Henri Beunders een rustpunt op de dag. Hij maakt zich zorgen over de razendsnelle opmars van het aanbod van nieuws, die is uitgemond in chaos en hysterie.

Als reactie op de aanslagen in Parijs viert het nationalisme hoogtij. Dat doet denken aan de zomer van 1914, aan het begin van WOI.

Link naar volledig artikel:

Duitsland dreigt verscheurd te raken door de komst van de vele vluchtelingen en door het feit dat dit voornamelijk in economische termen wordt vertaald. Kijk daarmee uit, schrijft Henri Beunders.

Met het lot van Volkswagen staat of valt misschien wel Merkel, misschien wel het huidige Duitsland.

Henri Beunders, ooit correspondent in Berlijn, reist door Duitsland en beschrijft in brieven aan het Duitsland Instituut hoe het land ervoor staat.

Link naar column 1: Berlijn
Link naar column 2: München
Link naar column 3: Merkel

Vernieuwing van de democratie is onontkoombaar, maar te hoge verwachtingen kunnen omslaan in teleurstelling. Afgelopen zomer constateerde Henri Beunders in Amerika dat het politieke idee van de burgerbetrokkenheid weer terug is bij af.

De viering van 25 jaar eenheid in Duitsland is overschaduwd door de toestroom van vluchtelingen. De welkomstcultuur van begin september is omgeslagen in twijfel. ‘Onze Leitkultur mag niet ter discussie staan.’

Na de foto van peuter Alan op het strand van Turkije sloeg vooral in Noordwest-Europa machteloosheid jegens de vluchtelingen om in mededogen en hulpbereidheid. Maar nu is het in Europa ieder voor zich. Leidt overdadige moed tot roekeloosheid?

‘Een tijd ontdaan van geloof, maar doodsbenauwd voor scepsis’, zo typeerde John Stuart Mill het oude Victoriaanse Engeland. Anno nu lijkt politieke correctheid opnieuw de kern van de westerse cultuur te zijn.

Anno 2015 is Albanië al bijna tien jaar aspirant-lid van de EU. En toch klinken Ouagadougou of Timboektoe intussen vertrouwder dan Tirana of Gjirokaster. En positiever ook wellicht. En dat is de reden dat ik er wel eens een kijkje wilde nemen. Waardoor wordt ons beeld van een land meer bepaald? Door alle verhalen die we er, ooit, over hebben gehoord, gelezen en gezien? Of door de feiten van het nieuws, de interpretatie door de geschiedschrijving, de ambities van de huidige politiek, zoals van de Europese Unie?

Richt een onafhankelijk fonds op om lokale media ‘nu op sterven na dood’ te revitaliseren, aldus Henri Beunders, Annelies van der Horst en Justin de Kleuver.

Acht miljoen mensen zitten zonder lokaal nieuws, blijkt uit onderzoek. Driekwart van de gemeenten heeft straks geen pers meer die controleert.

Het Journaal op zwart toont onze kwetsbaarheid. De autoriteiten zien niet in dat soms alleen de radio nog werkt, vindt Henri Beunders.

Lees meer

Dit onderzoek, uitgevoerd door DSP-groep en prof. Henri Beunders, gaat over de relatie tussen gemeenten en onafhankelijke lokale en regionale media. We willen weten wat gemeenten vinden van de maatschappelijke functie van de onafhankelijke media en de bijdrage die zij vanuit die functie leveren aan de nieuwsvoorziening over gemeenten. Ook gaan we in op hoe gemeenten hun eigen informatie- en nieuwsvoorziening beoordelen. We hebben in dit onderzoek veldwerk gedaan in drie gemeenten: Almere, Barneveld en Deventer en cases bestudeerd in Bloemendaal, Culemborg en Zutphen.

De westerse film- en fantasy-cultuur is doordesemd van cynisme, van pakken wat je pakken kunt zonder enige moraal, desnoods met een bijl of mitrailleur. Zo is het leven om ons heen immers ook. Maar waarom kunnen wij de onthoofdingen van IS dan niet aanzien?

Welke gevolgen hebben nieuwe media voor onze blik op de wereld om ons heen? Velen koesterden er hoge verwachtingen van. De wereld zou een dorp worden; een universeel gesprekscentrum waarin mensen van heel diverse achtergronden dichter tot elkaar zouden worden gebracht. Het tegendeel is echter waar. De dominante tendens die nieuwe media vooralsnog lijken te bewerkstelligen is de mentale terugkeer naar het nationale, regionale en lokale. Zo fungeert internet weliswaar als een razendsnelle ‘pizzakoerier’ van informatie voor de uitruil van goederen en diensten, maar niet als platform voor dialoog en wederzijds begrip.

In sommige steden, zoals Delft, is er geen papieren krant meer. In sommige provincies zoals Flevoland evenmin. Wat zijn de gevolgen van het ontbreken van onafhankelijke papieren media die iedereen in een regio met elkaar placht te delen? Sterft er iets af als er geen platform meer is dat kan dienen als de befaamde ‘imagined community’, zoals antropoloog Benedict Anderson ooit de geschreven pers noemde, als schepper van de wording van de natiestaat, in de 19e eeuw? En van de regionale identiteit, zoals de Friese, eveneens?

Henri Beunders was correspondent Oost-Berlijn voor het NRC ten tijde van de val van de Muur. Een terugblik op deze revolutionaire periode.

25 jaar geleden op donderdag 9 november 1989 viel de Berlijnse muur. Over deze bijzondere gebeurtenis praten we met Dolores Thijs, schrijfster van de roman ‘Retour Berlin Ostbahnhof’, Ellen Siebert, die opgroeide in de DDR in het plaatsje Halle, Henri Beunders, correspondent Oost-Berlijn voor het NRC ten tijde van de val van de muur en tot slot met Friso de Zeeuw, oprichter van het DDR museum.

Nederland is niet langer het land van de nuchterheid en de beheersing, dat bleek opnieuw uit de massaal beleefde rouw na de ramp met vlucht MH17. Dat vertoon van emotie helpt om grote, onverhoopte veranderingen het hoofd te bieden.

Dit artikel verscheen op 13 november 1989 in NRC Handelsblad. Journalist Henri Beunders (61) kijkt terug: “Revolutie en wachten. Een oxymoron, onverenigbare elementen. En toch: na de Val van de Muur donderdagnacht was het vooral wachten. Wachten op de volgende doorbraak, de ‘heropening’ van het historische centrum van Berlijn, de Potsdamer Platz, op zondag de 12de gepland. En dat moest gründlich voorbereid.”

De bezorgde burger, wie kent hem niet. Boos over de vluchtelingen. Boos over de komst van een AZC. En ja, dan gaat er wel eens een steen door de ruit. Tuig? “Het is een schreeuw om aandacht”, zegt Henri Beunders.

Sociale media en behoefte aan absolute zekerheid versnellen geruchten over het ebolagevaar en kunnen paniek veroorzaken. Gezond verstand is nodig om paniek te voorkomen, constateert Henri Beunders.

Afrika is een nog groter continent dan menigeen denkt. India, China, Europa en de VS passen er moeiteloos in. De vraag is of ‘Afrika’ wel bestaat, zo divers als het is. Sommigen zeggen dat migratie het enige gemeenschappelijke kenmerk is. Migratie op de fiets door zuidelijk Afrika: dat is wat ik heb gedaan. Van Nairobi naar Kaapstad, door Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Botswana, Namibië en Zuid-Afrika. Dat betekende fietsen door steppen, door maisvelden, door vlaktes, door woestijnen en uiteindelijk door de citrus- en wijngaarden van Zuid-Afrika, 6.500 kilometer lang. Tijdens deze tocht heb ik foto’s genomen, en gedachten opgeschreven. U vindt ze tezamen in dit boek.

Het Schotse referendum bewijst dat alleen een ja of nee van kiezers ongeschikt is voor ingewikkelde kwesties als onafhankelijkheid of een nieuwe Grondwet. Na de uitspraak is een land meestal verder van huis, ook in het Schotse geval, vindt Henri Beunders.

Kennis doet er weinig toe. In tijden van crises wint de emotie ’t toch, schrijft Henri Beunders.

In 1979 drukte Christopher Lasch met een dreun een stempel op het leven van zijn Amerikaanse landgenoten. Hij hekelde hun hedonistische, materialistische zelfliefde. Anno 2014 is ‘narcisme’ opnieuw de grote zondebok. Iedereen schreeuwt op Facebook en Twitter om aandacht.

Waardige dienst in een statige kerk, met bijvoorbeeld een kranslegging, minuut stilte, en alles live op tv. Zo stelde Henri Beunders, hoogleraar aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, zich de dag van nationale rouw voor die hij deze week bepleitte.

Toen AH-medewerkers in 2002 een dief mishandelden en prins Bernhard de boete wilde betalen, was links-intellectueel Nederland verontwaardigd. Nu, bij het juweliersdrama, zijn ze verontrustend neutraal, constateert Henri Beunders.

In drie van de vier grote steden hebben de hogeropgeleiden de macht gegrepen. De kloof loopt niet langer tussen links en rechts, maar tussen hoog en laag, stelt hoogleraar Henri Beunders.

Geen 55 of 45 procent opkomst maar 5 procent of nog minder: mislukte verkiezingen vandaag leiden over twee of vier jaar tot een stelsel met directe democratie.

Het Commissariaat voor de Media heeft als uitgangspunt de onafhankelijkheid, pluriformiteit en toegankelijkheid van het media-aanbod te beschermen en draagt zo bij aan de vrije meningsvorming in Nederland. Functie en taken van het Commissariaat zijn geregeld in de Mediawet. Op het Commissariaat is de Kaderwet zelfstandige bestuursorganen van toepassing. Deze Kaderwet bepaalt dat elke vijf jaar een beoordeling van de doelmatigheid en doeltreffendheid van zelfstandige bestuursorganen plaatsvindt. In dat licht heeft het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) DSP-groep opdracht verleend voor de evaluatie van het Commissariaat voor de Media in de periode 2007-2011.

Aan de vooravond van de Syrië-conferentie zijn er foto’s opgedoken, waaruit zou blijken dat het bewind van president Assad zich schuldig maakt aan systematische moord- en martelpraktijken. Volgens drie vooraanstaande internationale juristen zijn de foto’s het bewijs dat het regime Assad op grote schaal gevangenen vermoordt en martelt. In deze aflevering van EenVandaag gesprekken met journalist Hans Jaap Melissen en met Henri Beunders, mediahoogleraar. In hoeverre zijn dit soort beelden betrouwbaar en in hoeverre beïnvloeden zulke schokkende foto’s de vredesconferentie over Syrië?

Het zijn niet alleen toptijden voor supermarkten, ook de verkoper van de straatkrant profiteert goed van de feestdagen. Waar we de straatkrantverkoper het hele jaar door links laten liggen, kopen we met de feestdagen toch maar zo’n krantje. Henri Beunders heeft daar wel een verklaring voor: “De man van de straatkrant doet mensen al snel denken aan het meisje met de zwavelstokjes uit het boek van Charles Dickens.” Volgens Beunders zijn we vrijgeviger rond de kerstdagen, omdat we het nieuwe jaar met een schone lei willen beginnen. “Daarom doen we aan het eind van het oude jaar nog snel iets goeds.”

Link naar bron

Facebookstatus: opgewonden. Kijk niet raar op als je steeds vaker dit soort updates voorbij ziet komen op sociale media. Emoties delen wordt dé jongerentrend van 2014. De teksten en plaatjes die we via social media de wereld in sturen, voorzien niet in de behoefte aan echt contact, zegt Henri. Dus nu de technische mogelijkheden om emoties te delen opkomen, is het logisch dat jongeren daar op in springen. “Het lijkt me een gezonde reactie.”

De discussie steekt al jaren de kop op, maar woedt nu heftiger dan ooit: Zwarte Piet roept bij zowel voor- als tegenstanders heftige emoties op. Nu de traditie sinds afgelopen zaterdag op de radar van de Verenigde Naties staat, lijkt de beer volledig los.

De politie begeeft zich meer en meer actief op social media als Twitter en Facebook. Hierop worden opsporingsberichten, getuigenoproepen, informatie over aanhoudingen en tips om criminaliteit te voorkomen geplaatst. Maar de politie slaat soms wel eens door op social media, waardoor klopjachten ontstaan of foutieve informatie op het wereldwijde web komt. Dat stelt Henri Beunders, hoogleraar Geschiedenis van Maatschappij, Media en Cultuur aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

De kans bestaat dat slachtoffers van een misdrijf of hun familie binnenkort zelf wraak nemen op de daders. De snelle verspreiding van foto’s en persoonsgegevens via sociale media kunnen daartoe leiden. “Het gevaar voor eigenrichting ligt op de loer”, zegt prof. Henri Beunders, hoogleraar Geschiedenis van Maatschappij, Media en Cultuur aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

De populariteit van Oranje is groot, maar broos. de monarchie is ‘gemoderniseerd’, ze won de steun van de progressieve elite, maar verloor die van het gewone volk.

Als je de premiers sinds 1900 de revue laat passeren, komen er wel meer in aanmerking voor het predicaat ‘beste’. Ruud Lubbers had de juiste derde weg gevonden tussen markt en staat, vindt Henri Beunders.

Ons land scoort goed in de top-10 gelukkigste landen, maar of de opheffing van het wapenembargo tegen Syrië een handige move was, daar lopen de meningen over uiteen. Het nieuws van vandaag door de ogen van Henri Beunders, hoogleraar Geschiedenis van Maatschappij, Media en Cultuur aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Link naar bron

Het establishment en de meeste media waren vol lof over koningin Beatrix. Onder laagopgeleiden, het voormalige ‘Oranjeplebs’, is de liefde voor het koningshuis juist bekoeld. Zoek hen op, adviseert Henri Beunders.

Met de aanvaarding van de ontwerp-Politiewet door de Eerste Kamer in juli 2012 is de komst van de Nationale Politie een feit. Het gilde van kwartiermakers kan aan de slag met de volgende stap in een omvangrijke omvormingsoperatie: de uitvoering van de ontwerp- en invoeringsplannen. De ambities zijn verreikend. De inrichting van werk en bedrijfsvoering wordt in al haar facetten op de schop genomen. Deze bundel wil de kwartiermakers een handreiking bieden door ‘robuuste’ wetenschappelijke kennis te mobiliseren, die houvast en richting kan geven bij de omvormingsoperatie: als je dan toch bedrijfsvoering of werk opnieuw gaat inrichten, neem dan beproefde inzichten en ervaringen ter harte en doe het vooral zó. Het hart van de bundel wordt gevormd door veertien bijdragen van gereputeerde auteurs, die allen vanuit hun wetenschappelijke achtergrond en onderzoek- en praktijkervaring een wezenlijk aspect van de politiële opgave onder de loep nemen. Tezamen geven zij een state of the art van (politie)wetenschappelijke kennis en onderzoek.

In Nederland viert de infantilisering hoogtij, oordeelt menig nuchtere waarnemer. Het maatschappelijk debat wordt beheerst door soundbites, oneliners en andere hapklare brokken. In parlementair Den Haag is mediageniek-zijn verheven tot de hoogste deugd. Denkers en beschouwers hebben afgedaan, en wie de kunst van het dissen niet beheerst krijgt vroeg of laat de rekening gepresenteerd. In kranten en op tv verdringt het infotainment achterhaalde waarden als nuancering en analyse. Zo overspoelt de egaliserende, simplificerende amusementscultuur gaandeweg de hele maatschappij. Kunnen we echt van een culturele ‘dumbing down’ spreken, zoals de Engelse socioloog Frank Furedi in zijn geruchtmakende Waar zijn de intellectuelen? betoogde? Of is dat weer zo’n typisch voorbeeld van het ongefundeerde gesomber? In Niet te moeilijk graag buigen vooraanstaande publicisten zich over deze vragen. Lijdt Nederland aan acute verkleutering?

Op 6 mei 2012 is het precies 10 jaar geleden dat Pim Fortuyn op het Hilversumse Mediapark werd vermoord. In deze bundel komen hoofdrolspelers van destijds aan het woord, terugblikkend op die bijzondere periode. Wat hebben we verloren en geleerd?

Wat betekenen social media en internet voor het politiewerk? Die vraag beantwoordt professor Beunders van de Erasmus Universiteit in deze paper. Een van de boodschappen die hij geeft, is dat het politiewerk de laatste decennia weliswaar sterk is beïnvloed door technologische uitvindingen, maar dat de kern van het politiewerk niet is veranderd. Politiewerk gaat om de mens. Nu is al duidelijk dat het werk van de politie in de multiculturele, hoogtechnologische consumptiemaatschappij complexer en moeilijker is dan vroeger. Elke agent moet een ‘gevorderde diender’ worden. In digitaal opzicht, maar niet minder in communicatief opzicht op straat. Elke agent moet kennis hebben van de eerste beginselen van programmeren om de beschikbare software goed te kunnen gebruiken. Een gevorderde diender neemt deel aan de ‘community’, deelt zoveel mogelijk data met de burgers en spreekt verkeerde of racistische informatie tegen. Hij zet de technologie in om efficiënter te werken, maar blijft present in de fysieke ruimte. Als ordehandhaver én communicator.

Crisisbeheersing is bij uitstek een terrein, waarbij de uiteindelijke toets op effectiviteit en efficiëntie pas plaatsvindt als zich daadwerkelijke crises voordoen. In de afgelopen twee jaar is de Nederlandse samenleving – gelukkig – verschoond gebleven van echte, grootschalige rampen. Toch heeft de aandacht voor nationale veiligheid en crisisbeheersing in dezelfde periode een enorme vlucht genomen. Altijd is verbetering noodzakelijk in de infrastructuur van de communicatie. Belangrijker nog is het blijvende besef dat een ongeluk meestal in een klein hoekje zit. De techniek is hemel op aarde als het werkt, en een hel als het niet werkt. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de mens zelf. Want de mens, de burger zelf, zit inderdaad nogal vreemd in elkaar. In veel opzichten niet anders namelijk dan de eerste Homo Sapiens, en tegelijkertijd reageren velen van ons door de totaal andere omstandigheden (andere mediawereld, andere politieke cultuur, ander normen en waardenpatroon) op cruciale momenten net weer even anders dan gedacht. Alleen door het veranderende gedrag van de medemens/mediamens goed te observeren, kun je ontdekken dat, bijvoorbeeld, velen liever een ramp filmen dan 112 bellen.

Het is de negende editie van het Glazen Huis. Ook dit jaar lijkt het drukker dan ooit: de magie van het Glazen Huis is nog niet uitgewerkt. Mediadeskundige Henri Beunders: ‘Iedereen wil meedoen, raakt bevangen in zo’n massahysterie’.

De mens beschikt over steeds nieuwe communicatiemiddelen, maar genetisch blijft hij dezelfde, met dezelfde angsten en verlangens als de eerste homo sapiens. Bestreed men elkaar vroeger met pamfletten en kronieken, tegenwoordig zijn de sociale media de uitlaatklep.

Mediadeskundige Henri Beunders geeft commentaar op de manipulatie van beelden en het gebruik van social media, waarmee tijdens oorlogen wordt getracht om de publieke opinie te beinvloeden. ‘Dat is ’the fog of war’. Pas na afloop van de oorlog kunnen historici mogelijk de feiten reconstrueren’.

Hoogleraar geschiedenis cultuur en media Henri Beunders over de rol van traditionele media inzake de rellen in Haren.

Youp van t Hek gaf het goede voorbeeld en klaagde ruim een jaar geleden T-Mobile aan de twitter-schandpaal omdat zijn zoon er van het kastje naar de muur gestuurd werd. Na 1 of 2 tweets van Youp was het probleem opgelost. Via no-time bereikt een klacht op twitter honderdduizenden consumenten. Klagen op twitter helpt. Maar het heeft ook een keerzijde. Twitter trekt een riool aan anonieme zeikers aan die het leuk vinden op alles en iedereen te schelden. En ja ook ik ben er af en toe zo één, zoals bv vanochtend, maar ik doe het met mate en zo min mogelijk op de persoon. En ja het lucht wel op! Ik zie aan de ene kant de zegeningen van Twitter, maar het is tegelijk ook een platform voor nobodys die hun opgespaarde frustratie dagelijks willen spuien. Daarom zeg ik: Twitter is de nieuwe klaagmuur! Joost Eerdmans in gesprek met hoogleraar Henri Beunders en internetgoeroe Danny Mekic.

De discussie rond de rapportage over het ongeluk van prins Friso is hoog opgelopen. Had het NRC Handelsblad anders kunnen berichtgeven. Hoogleraar Geschiedenis, Media en Cultuur Henri Beunders en hoofdredacteur van de NRC Peter Vandermeersch reageren in deze uitzending.

De kijkcijfers voor realityprogramma Oh Oh Cherso zijn opgelopen tot 1,4 miljoen. Maar waarom kijken zoveel mensen naar dit programma, waarin acht Haagse jongeren vakantie vieren?

De opkomst van PVV-leider Geert Wilders is mede te danken aan de jarenlange aandacht voor hem en zijn uitspraken in de Nederlandse media. Die conclusie trekt de Volkskrant uit het rapport van de Nederlandse Nieuwsmonitor over de berichtgeving rondom Wilders. ‘Onzin’, zegt hoogleraar maatschappij en media Henri Beunders in NL-Magazine.

3fm-dj Giel Beelen presenteert deze week zijn radioprogramma vanuit Uruzgan. Hij is niet bepaald de eerste burger die de trip waagt: een grote stroom journalisten en BN-ers trok in de afgelopen tijd naar Kamp Holland. Defensie gaf bijna iedereen een plekje. Maar is dat wel zo verstandig? We praten er over met hoogleraar van de Geschiedenis van de Maatschappij, Media en Cultuur Henri Beunders en aan de telefoon is Giel Beelen vanuit Uruzgan.

‘The Bunker’ is de nieuwe, Nederlandse, reallifesoap op internet. Een toevoeging aan het rijtje Big Brother, Fear Factor en De Gouden Kooi. In een bunker wordt een groep mensen afgesloten van de buitenwereld, en kijkers kunnen sinds vandaag via internet invloed uitoefenen op de ontwikkelingen. Zijn we reality-moe, of is dit een goede aanvulling in het genre? We praten erover met één van de initiatiefnemers van The Bunker, Bart Spring in ’t Veld, en met mediaprofessor Henri Beunders, die een boek heeft geschreven over Big Brother.

Relschoppers houden nu al vijf dagen Londen en andere Britse steden in hun greep. Nooit eerder plunderden en vernielden ontevreden jongeren op zo’n grote schaal. Historicus Henri Beunders doet al jarenlang onderzoek naar het ontstaan van burgerprotest. Van de boerenopstanden in de 14e eeuw tot de rellen in Hoek van Holland twee jaar geleden.

Vanochtend is het geruchtmakende proces tegen PVV-leider Geert Wilders afgerond, waarmee na bijna twee en een half jaar procederen een eind komt aan het ‘proces van de eeuw’. Wilders stond sinds 2009 terecht wegens discriminatie en haatzaaien tegen moslims. De uitspraak van de rechter volgt op donderdag 23 juni. Werd het ook het proces van de eeuw? Wat heeft de vervolging van Wilders opgeleverd? EenVandaag maakt de balans op met strafpleiter Gerard Spong, mediaprofessor Henri Beunders en oud-politicus Jan Marijnissen.

In Z.O.Z. praat Anil Ramdas over de boosheid in de samenleving, die zich volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau concentreert bij mensen die laagopgeleid zijn, de Telegraaf lezen, veelal in Limburg wonen en op de PVV stemmen. Men klaagt over verruwing, hufterigheid, gebrek aan respect. En over allochtonen. ‘Het onbehagen is meer dan gewone chagrijn,’ legt onderzoeker Paul Dekker van het Planbureau uit. ‘Het betekent dat men vindt dat er dingen fout gaan in de samenleving, maar dat men er niets aan kan doen. Die machteloosheid is kenmerkend.’ Volgens mediadeskundige Henri Beunders doet de overheid zelf mee aan de verruwing: ‘De benaming ‘verkeershufters’ komt van de overheid vandaan. Het is volgens mij belangrijker om de boosheid te verklaren, dan het alleen te peilen.’

Niemand wil de schuld van de breuk, ook al zeggen experts dat het tegenwoordig echt geen stemmen meer kost. Toch draaien de spindoctors van de partijen deze dagen overuren. Zij moeten de woorden zoeken die de kiezers onbewust een bepaalde kant opsturen. Zo wist het CDA Wouter Bos bij de vorige verkiezingen neer te zetten als ‘draaikont’, een term die regelrecht uit de Amerikaanse verkiezingscampagne van George W. Bush kwam. De PvdA probeert het CDA als zondebok aan te wijzen door Maxime Verhagen als kwade genius neer te zetten. Aandacht voor het spinnen met schrijver Jan Kuitenbrouwer en hoogleraar Henri Beunders.

Waar visie ontbreekt, komt het volk om, zo luidt de titel van het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2011, een uitgave van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Radboud Universiteit Nijmegen. Visie, leiderschap, een gebrek daaraan – het komt allemaal aan de orde in het Jaarboek.

Verder lezen “Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2011”

Het seksueel geweld in instellingen van de rooms-katholieke kerk heeft veel media-aandacht getrokken. Afkeurenswaardige seksuele praktijken van verschillende van haar dienaren, in tientallen jaren en verspreid over de continenten, tasten met terugwerkende kracht het kerkelijk imago aan, en volgens velen mogelijk de kerkelijke aanspraken op universele waarheid en de daarop gegrondveste moraliteit. De rooms-katholieke kerk lijkt er niet op voorbereid om een antwoord te vinden op de aanklachten tegen haar gesloten cultuur van decennia en het machtsmisbruik dat daarbinnen plaatsvond. De schrijvers willen in dit boek ingaan op een aantal achterliggende kwesties.

Het actieve burgerschap bloeit. We wachten niet langer op de overheid, daar hebben we meer last dan profijt van. Steeds meer Nederlanders willen zichzelf beturen. ‘Hoera voor de actieve, naar autonomie strevende burger die hart heeft voor de buurt, en voor zichzelf’.

Ik geloof dat door het actief starten van een radicale interactie tussen elite, bestuur en volk nieuwe en vruchtbare, tijdelijke of permanente, bondgenootschappen met de burgers tot stand gebracht kunnen worden. Maar, dat is ook in de huidige crisis waar, dat vereist een inwendige loutering bij zowel individu, elite als overheid.

Vroeger stonden de babyboomers voor groei en de opbouwjaren. Nu krijgen ze de schuld van de crisis, in plaats van de ‘bonusgraaiers’, vindt Henri Beunders.

Politieagenten en journalisten hebben veel gemeen. Ze willen beiden onrecht aan het licht brengen, en de waarheid ook. Aan de andere kant: de politie kan de media informatie onthouden of zelfs een krant of tv-zender sluiten. De pers kan de publieke opinie bewerken en aan haar kant krijgen. En tegen een publieke opinie kan, als het er op aan komt, geen ‘sterke arm’ op. Beunders beschrijft hoe de twee functies zich sinds 1848 hebben ontwikkeld en wat dat betekende voor hun onderlinge verhouding. Dat levert een fascinerende geschiedenis op, want juist in Amsterdam, waar de publieke opinie altijd wat luider wordt verwoord dan elders, leven de twee beroepsgroepen soms op gespannen voet met elkaar.

Tien opmerkelijke, historische zaken belichten de praktijk, waaronder: het Palingoproer (1886), de verdwijning van Jopie de Nigtere (1939), de Februaristaking (1941) en de Japanse koffermoord (1965). Ze worden geschreven door enkele co-auteurs, onder wie Marcella van der Weg.

In this special collection of essays, written during the past 15 years, a remarkable scetch is given of all the socio-cultural dynamics that led to the turmoil of the ‘Revolt of the People’ in 2002 and beyond. Despite efforts to exorcize the sacrligeous voices – Fortuyn Van Gogh, Hirsi Ali and now perhaps Wilders? – who embodied this revolt, the once thought to be so solid consensus (draagvlak) based framework of Dutch culture, politics and arts seems to be irreversibly shaken.

Welke rol spelen oude en nieuwe media in de mobilisatie van protest van burgers? Is er een wezenlijk verschil tussen de mechanismen van het ontstaan, mobilisatie en succes van protestbewegingen tegen overheidsbeleid in het huidige internettijdperk en de wereld waarin de klassieke media – krant, radio, televisie, weekblad – domineerden? In deze studie, aan de hand van case studies, wordt betoogd dat het vooral de angst voor en onbekendheid met de nieuwe media en communicatiemiddelen – internet, gsm bv – is die zorgen voor ‘strategic surprises’ over de erupties van protest. De studie sluit af met aanbevelingen over de vraag hoe om te gaan met via de nieuwe communicatiemedia op gang gebrachte vormen van protest.

Sinds jaar en dag wordt er geklaagd over de stroperige staat, op landelijk niveau maar ook op locaal niveau: te veel partijpolitiek gekissebis, te weinig daadkracht, te weinig inspraak voor de burgers, te veel geldverspillende bureaucratie. De ‘kloof tussen overheid en burger’ werd een van de thema’s van de afgelopen jaren, naast de problematiek van de multiculturele samenleving, vooral in de grote steden. Burgemeester Opstelten van Rotterdam heeft daartoe in 2005 een commissie aan het werk gezet om een model te ontwerpen voor een stadsbestuur dat daadkracht, betrouwbaarheid en inspraak van de burgers moest koppelen, meer dan in het bestaande model met deelgemeenten en verkokerde diensten het geval is. Dit rapport, in mei 2006 aangeboden, is  het resultaat van deze commissie, bestaande uit prof.dr. Joop van den Berg, prof.dr. Henri Beunders, prof.dr. Theo Camps en mr. Frank de Grave.

Emoties zijn zichtbaarder dan ooit. Ze worden niet meer in stilte verwerkt maar openlijk, vaak met (vele) anderen. Waarom worden steeds meer publieke tranen geplengd? Is het spel of ernst? Waarom is de ‘emo-factor’ zo’n grote rol gaan spelen in de maatschappij? En waarom lijkt het eens zo burgerlijk en beheerste Nederland sinds de jaren ’90 ‘kampioen-emotie’ te zijn geworden?

Verder lezen “Publieke tranen”

De èchte fans reden eind 1999 naar Almere en vergaapten zich aan een meterslange schutting. En wie zich stiekem geneerde voor zijn interesse, keek veilig thuis naar de afvalrace om een kwart miljoen. Wat zegt de populariteit van het programma Big Brother – de wereldprimeur van Endemol – over onze maatschappij en over onszelf? In de laatste decennia is de geborgenheid weggevallen. Bureaucratisering en disciplinering zijn toegenomen; burgers voelen zich verlaten door de overheid, en worden op zichzelf teruggeworpen. Dit heeft geleid tot een wanhopige zoektocht naar de zin van het bestaan, naar nieuwe grenzen, naar nieuwe kicks en uitdagingen.

Er lijkt geen ontkomen meer aan. Op de rand van deze eeuw is de mens een mediamens geworden. We worden permanent omringd, zo niet overstroomd door audiovisuele indrukken van buitenaf, over heden en verleden, die met een druk op de kop hoorbaar en zichtbaar kunnen worden. Wat betekent deze visualisering van de wereld voor ons bewustzijn en voor de maatschappij waarin we leven. Deze bundel essays heeft dit thema als onderwerp.

Dit essay uit 1994 bespreekt de groeiende onvrede in de maatschappij, een toenemende behoefte bevrijd te worden van andermans vrijheid, een allengs luider klinkende roep om censuur. Het zichtbaarst is deze onvrede op straat, in graffiti en racistische leuzen, in vernieling van door de overheid geplaatste objecten van kunst en cultuur, en in het inschakelen van de rechter om allerhande voorgenomen of geuite creativiteit te verbieden.

Verder lezen “De strijd om het beeld: over de behoefte aan censuur”

Na de val van de Muur in 1989 werd wel gezegd: ‘De tv-golven uit het Westen hebben dan misschien de kracht gehad van een laserstraal, maar wel van de permanente waterdruppel op de rots, die uiteindelijk het communisme heeft vergruizeld’.

Verder lezen “De Brandenburger Tor: een moeilijk monument”

 Van september 1989 tot zomer 1990 was ik correspondent in Oost-Duitsland en versloeg daar voor NRC Handelsblad de leegloop van de DDR, de val van de Muur en aansluitend de ‘drang naar Duitsland’ die eindigde in de hereniging van de twee Duitslanden in 1990. Het boek is een interpreterende kroniek van de gebeurtenissen, geschreven op basis van mijn ooggetuigeverslagen aldaar.

In de herfst van 1923 sloeg een golf van emoties door Nederland. Aanleiding: het besluit van het confessionele kabinet-Ruys de Beerenbrouck om de oorlogsvloot drastisch uit te breiden. De woorden ‘oorlog’, en ‘vrede’, en ‘bewapening’ lagen plosteling op ieders lippen. De afschuw van de regeringsplannen overheerste. Zeer massale protestdemonstraties volgden, de grootste telde bijna 80.000 deelnemers.

Verder lezen “Weg met de vlootwet”

De naoorlogse verhouding tussen Nederland en de Bondsrepubliek, het onderwerp van deze bundel, ging onder een slecht gesternte van start. Aan Nederlandse zijde overschaduwde het oorlogstrauma de relatie met de Duitsers, met wie het tegen wil en dank weer verder moest leven. In de decennia die volgden raakten de twee staten meer dan ooit met elkaar verstrengeld: economisch, politiek, militair en ook weer cultureel.

Verder lezen “Argwaan en profijt”

Elk nieuw medium levert een enkel massaal incident op.

Door de rellen in Haren komen er vast nieuwe, te zware veiligheidseisen die een geheel ander incident later niet zullen voorkomen, stelt Henri Beunders.

Door internet kan iedereen op gelijkwaardige wijze meedoen aan het publieke debat, zodat vanzelf ‘de publieke opinie’ of zelfs ‘de volkswil’ zal komen bovenborrelen. De droom van Rousseau. Geruststellend is het niet.

Na het rapport-Deetman, over seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk, werd vergelding en opheffing van verjaring geëist. Wat een verschil met de vergevingsgezindheid van Václav Havel, schrijft Henri Beunders.

Nederland kenmerkt zich niet meer door eenheid, maar door  verscheidenheid. Er is geen gedeelde moraal meer en iedereen vlucht naar  zijn eigen eilandje. Zeg me uw postcode en ik zal u zeggen wat u stemt.

De voorhoede van journalisten, schrijvers en kunstenaars heeft zich aangepast aan de commerciële mediacultuur. Wil een nieuwe culturele elite zich vormen, dan zal dat moeten gebeuren in isolement, ver weg van de media.

Net als rond 1900 sluit de samenleving lager opgeleiden uit. Deze beweging is terug te zien in het parlement. Negen op de tien Tweede Kamerleden zijn hoger opgeleid. Wie quota voor vrouwen wil, zou deze ook kunnen bepleiten voor lager opgeleiden , betoogt Henri Beunders.

Wat is er geworden van de ambities op de allereerste televisieavond, morgen precies zestig jaar geleden? Mediahistoricus Henri Beunders bekijkt de canon: geen “venster op de wereld”, maar het “bewegende zelfbeeld van een natie in een goed humeur”.

Het succes van het ‘Neda-filmpje’, dat de Iraanse protesten samenvatte, laat scherp zien dat hoe door moedwil, misverstand en toeval een beeld  kan uitgroeien tot een onsterfelijk icoon. Net als de foto’s van Che en  Obama. We hebben zulke bevroren momenten nodig.

Lees meer

Politici verwachten teveel van internet als wonderbaarlijk communicatiemiddel. Blijf de burgers ook lijfelijk opzoeken, adviseert Henri Beunders.

“Mijn machine maakt mogelijk wat nu nog niet kan”, schreef Karel van het Reve in 1983, aan de vooravond van de digitale revolutie. Hoe staan we er in 2011 voor? Henri Beunders opent een nieuwe serie. Je kunt geen tv aanzetten, of het gaat over twitter. Op werk en feestje komt na het ‘kon je het vinden?’ en ‘wat een weer?’ als derde vraag ongeveer ’twitter jij al?’ En volgt er weer een nieuwe Afscheiding der Geesten: de gelovigen hier en de haters daar. Weer, omdat dit gisteren bij het sms’en het geval was, en eergisteren bij die mobiele telefoon als zodanig. Toen was het ‘Ik ben, dus mobiel!’ versus ‘Mobieltjes is voor debieltjes’.

Kwajongens zijn al eeuwen de grootste boeven van allemaal. Sinds het moderne, mobiele Nederland vorm kreeg, rond 1870, zijn Tucht en Orde de trefwoorden geweest van de burgerlijke moraal. Maar als de repressie hard was, brak oproer uit. Toen slaagde het beschavingsoffensief. Nu roept iedereen alleen om repressie, camera’s en wijkverboden. Het is een fataal verschil, dat averechtse gevolgen kan hebben.

Lees meer

Populaire intellectuelen en BN’ers verzetten zich luidruchtig tegen het nieuwe kabinet. Maar waarom heeft het allemaal geen enkel effect, vraagt historicus Henri Beunders zich af? Misschien zouden die alarmisten meer in de Bijbel moeten lezen. Daarin staat tenslotte de kern van de makke waar links momenteel aan lijdt.

Dankzij internet, hyves en twitter bloeit het gerucht als krachtig communicatiemiddel, zo bleek in de dagen voor en na Koninginnedag. Zou Beatrix haar abdicatie aankondigen, was er een zwarte man uit de auto De verzuchting klinkt alom: mag dit gedebatteer, dit getwitter afgelopen zijn? Geef dat biljet, we vullen wat in, en ga dan zo snel mogelijk opzij, want jullie belemmeren het zicht op de voorbeschouwers van het WK.

Verder lezen “Afgestompt naar de stembus”

Niet de rechter maar de mensen maken uit wat fatsoenlijke journalistiek is. De bladen schikken zich. Daar heeft Pechtold gelijk in. Alexander Pechtold is de redelijkheid zelve. Na de vuilnisbakkenjournalistiek van de Audax-bladen Weekend en HP/De Tijd belde hij zondag Weekend-hoofdredacteur Marc van der Linden op. En faxte hem beleefdheidshalve het kritische artikel dat hij de volgende dag in de Volkskrant zou publiceren. De kern: hij wil niet dat de rechter bepaalt wat fatsoenlijke en onfatsoenlijke journalistieke methoden zijn. Pechtold prefereert een discussie over de grenzen van de privacy van anderen met de verantwoordelijke journalisten zelf, en met “de samenleving”.

Politici zijn bijna permanent live te volgen, via televisie, blogs, twitter, etcetera. Ze geloven, aldus Henri Beunders, dat ze overal een mening over moeten ventileren en dat ze zich via alle denkbare  communicatiemiddelen  over de  persoonlijkste zaken moeten uitlaten.  Maar wat levert dat op?

Hoe wordt een foto een icoon? De historici Henri Beunders en Martijn Kleppe onderzoeken hoe die ene foto, van de man die twintig jaar geleden een colonne Chinese tanks tot stilstand bracht, op tijdschriftencovers, posters en koffiemokken belandde.

Dankzij internet, hyves en twitter bloeit het gerucht als krachtig communicatiemiddel, zo bleek in de dagen voor en na Koninginnedag. Zou Beatrix haar abdicatie aankondigen, was er een zwarte man uit de auto van de dader gesprongen? Volgens hoogleraar mediageschiedenis Henri Beunders is het belangrijk dat in onzekere, angstige tijden politieke leiders “klare wijn schenken”.

Henri Beunders was onlangs te gast bij de nederlandse missie in Afghanistan om de ‘communicatie’ te bestuderen. Hij vergelijkt de situatie nu met die in 1987, toen hij het land ook bezocht. Zouden wij het beter doen dan de Russen, met al onze goede wil, met al onze projecten en projectjes?

We leven in een tijd van snel-snel-snel, en toch is het luisterboek in opmars. Raar eigenlijk, want door een boek heen razen gaat dan niet. Henri Beunders verklaart deze paradoxale terugkeer naar de orale cultuur uit onze behoefte aan intimiteit: we willen direct contact met de schrijver, de schepper van wat je lief is.

Bijna elke oorlog kent zijn verrassingen. Ook de militaire missie in Uruzgan. Het ongekend massieve, en voor Defensie succesvolle, mediaoffensief met ‘embedded journalism’ wordt verstoord door de onverwachte kritiek van de eigen militairen op de missie via internet: door ‘friendly fire’ dus. De reguliere journalistiek moet zich onafhankelijker opstellen tegenover Defensie, de balans in de berichtgeving over heel Afghanistan moet beter.

Politiek beslecht je niet op internet. Om echt te imponeren, moet je lijfelijk aanwezig zijn en doodsverachting tonen. Zoals Sarah Palin doet, meent Henri Beunders.

Vroeger was alles beter. Of toch niet? Henri Beunders constateert dat we omspoeld worden door een vloedgolf van nostalgie. „Maar deze levenshouding is psychologisch ’normaler’ te noemen dan de lange periode van vooruitgangsgeloof die er in het Westen aan vooraf is gegaan.”

De aanhoudende boodschap dat het slecht gaat met de aarde – dezer dagen ook weer vanaf de milieutop op Bali – bezorgt ons gevoelens van schuld en schaamte. Henri Beunders onderzoekt het hedendaagse
doemdenken. „Waarom verdween het idee dat wij erin zouden slagen een aarde vol welvaart, geluk en gelijkheid te creëren?”

McCain in het Witte Huis een ramp vinden, is één ding. Maar wat zijn de argumenten? Waren Democratische presidenten altijd beter voor Nederland? De voorliefde van West-Europa voor Obama is tot irrationele proporties gegroeid. Wat Idols is voor pubers, is Obama voor politici, en een groot deel van het publiek. In Berlijn kwamen een paar honderdduizend Duitsers hun idool Obama toejuichen. Bij een engel hoort een duivel, en dat is nu dus John McCain.

Verder lezen “De bittertafel van Bussemaker”

Wat voor Amerika goed lijkt, change met Obama, wordt voor Nederland niet gewenst. Het is te ordinair. Vlak voor Super Tuesday kopte gratis krant De Dag: ‘Den Haag kiest Obama’. Behalve het gros van de Kamerleden zei ook vice-premier Wouter Bos te hopen dat Barack Obama zal winnen. Over de enorme belangstelling voor Super Tuesday en de uitkomst in november zei SP-leider Jan Marijnissen: ‘Het is eigenlijk ook onze president’. Hier en daar kun je geluiden horen dat wij wegens de grote macht van Amerika over ons leven ook stemrecht zouden moeten hebben.

Lees meer

Wij knippen als moedwillig de belangen van de partij worden geschaad, zei de SP-secretaris in Nova over de schorsing van de hoofdredacteur van het partijblad Tribune. Zij had geweigerd een kritisch artikel over de SP in te trekken. Aan die uitleg had vast geen doctor spin zitten sleutelen.

At the Colloquium on Violence & Religion, July, 4-8 2007, an answer was sought to the present vexed question in our societies: ‘What does a society that is tolerant of minorities do when it is confronted with a minority that is violently intolerant?’ At this conference (organised by the Free University (VU) in Amsterdam and the Blaise Pascal Institute, I held one of the two keynote speeches, on the Dutch crisis in recent years, that included two political killings and the ‘banishmen’ of the politician and islam critic, Ayaan Hirsi Ali.

“Vulnerability” and “tolerance” are pretty vague notions. A lot of suggestions, images, and good intentions cling to them, while scientific clarity is virtually absent. The same goes for the Netherlands. Abroad, my country had the image of a tolerant, liberal, and free society, a place where things could be said and done that were forbidden elsewhere. So the question is: how on earth did this country turn into a battlefield due to a clash of civilizations almost overnight?

I will try to explain to you how and why in the past decades the Netherlands became so vulnerable that in 2002 a political revolt broke out quite unexpectedly, a revolt that lasted for years and still is not over yet. The crisis resulted in two people becoming victims of political killings, while a third had to flee the country. Because all three of these people were liberal individualists who criticized two types of religion—the political-cultural left, or “Red Church,” and fundamentalist Islam—I will refer to them as the unholy trinity, an unholy trinity that had to be exorcized to restore the peace.

‘Onthulling militaire missies altijd fasegewijs’ Het martelbericht over ‘onze jongens’ in Irak blijkt onjuist. Beelden hadden nog meer impact gehad, menen Henri Beunders en Marjolein Vos.

Verder lezen “Abu Ghraib was bewijs voor ‘onze martelingen’”

Al Gore en Hans Goslinga suggereren een diepe kloof tussen woord en beeld, feiten en sensatie, nuchterheid en hype, ratio en emotie. Onzin, vindt Henri Beunders. Als mensen zelf in een diepe crisis verkeren, of alom een diepe crisis ontwaren, dan treedt niet zelden het aloude manicheïstische mechanisme in werking van scheiding tussen goed en kwaad. En van het aanwijzen van de zondebok die de crisis heeft veroorzaakt.

Celebrity Diplomacy is een prima manier om rampenmoeheid tegen te gaan. Popsterren en acteurs die zich bij de G8 inzetten voor een betere wereld brengen nieuwe energie in kwesties waar de traditionele diplomatie niets uithaalt, vindt Henri Beunders.

Verder lezen “Red de wereld met beroemdheden”

Het rumoer over Lucifer van Connie Palmen en het rumoer over Geert Wilders’ nieuwste actie tegen ‘de moslims’ viel in dezelfde week, de Boekenweek. Toeval? Nee. De Feindmarkierung in het geval van Wilders is dezelfde als de Feindmarkierung door Palmen van Peter Schat. Even bekrompen als harteloos.

Verder lezen “De bittere gelijkenis tussen Geert Wilders en Connie Palmen”

Verder lezen “PvdA ziet overal populisten”

Dé theorie over ‘de mediacratie’? Weg ermee. Verkiezingsonderzoek verkeert in crisis Met zoveel zwevende kiezers is het vandaag tijd voor domme vragen, vindt Henri Beunders. ‘Gillend gek’ werden politici volgens GroenLinks-leider Femke Halsema van de dagelijkse opiniepeilingen. Maar waarom eigenlijk? Omdat een groot deel van de 12,3 miljoen Nederlanders die vandaag naar de stembus kunnen tot (eer-)gisteren/vanmorgen nog geen keuze hadden kunnen maken?

Verder lezen “22 november: De dag voor domme vragen”

De koelbloedigheid van de Britten bevreemdt veel buitenlanders. Zij begrijpen niet waarom Londen na ‘7/7’ niet hetzelfde trauma doormaakt als New York na ‘9/11’ of Madrid na ‘3/11’. Dat komt vooral door de mix van het juiste woord en de regie over de beelden, meent Henri Beunders.

Verder lezen “Sobere media-aanpak vermindert angst na aanslag”

De politie houdt de pers meer buiten de deur. Het gevolg: veel voorlichting maar weinig informatie. De burger verdient beter, vindt Henri Beunders.

De rol van de persoonlijkheid in de geschiedenis en van de relatie die groepen mensen of de hele bevolking daarmee ontwikkelen, wordt onderschat, meent Henri Beunders.

Critici als Elsbeth Etty worden radeloos als ze niet alles kunnen veroordelen wat media en cultuur voortbrengen, meent Henri Beunders. `Of wij nu hoog of laag springen, wij Nederlanders zijn allen burgerlijk, van den notaris tot den dichter en van den baron tot den proletariër”, schreef Johan Huizinga in 1934 in zijn Nederland’s Geesteskenmerk.

Verder lezen “Waarom mag ik geen middlebrow zijn?”

`De Prins spreekt’ is een journalistieke scoop van de eerste orde. Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Broertjes en redacteur Jan Tromp mogen er een prijs voor ontvangen. Maar er zijn ook journalistieke schaduwkanten. De prins heeft de pers vanaf 1936 tot 2004 `ingepakt’. Broertjes en Tromp schrijven: ,,Hij verlangde dat de banden na gebruik vernietigd zouden worden. En dat is gebeurd. Niet de band met het gesprek, maar het verslag ervan was voor de geschiedenis.”

Verder lezen “Banden zijn ook essentiële bronnen”

De eigen nieuwsgaring door Nederlandse media in Irak staat in verhouding tot de hoeveelheid meningen, analyses, hoofdartikelen en columns als een dwerg tot een reus. Een wanverhouding dus. Met name op televisie wreekt zich deze wanverhouding. Het resultaat is namelijk dat de tv vooral beelden uitzendt die het binnenkrijgt van persbureaus of Al Jazeera of, helemaal gratis, van de kant van terroristen zelf die de camera graag hanteren in hun strijd. Het zijn vooral beelden van aanslagen, of van gegijzelde burgers van lidstaten van de Coalition of the Willing die hun regering smeken om in te gaan op de eisen van de gijzelnemers. Deze dubieuze emo-tv kan alleen maar het gevoel versterken dat Amerika, en Nederland ook, in een steeds uitzichtlozer oorlog is beland waaruit we zo snel mogelijk moeten terugtrekken.

Verder lezen “Irak: Nederlandse media gijzelen zichzelf”

Nee, een koffie-met-cake-begrafenis was het bepaald niet. Was het Arena-Afscheid van André Hazes daarom zo bijzonder? Natuurlijk. En ook omdat deze live tv-avond bijna iedereen verraste. Ook de twijfelaars – ‘kist op de middenstip?’ – werden vanaf het begin van de uitzending overrompeld door de echtheid, liefde en vriendschap die de huiskamer instraalden.

Verder lezen “De beklemde elite en André Hazes”

Filosoof Paul Cliteur voelt zich bedreigd om zijn verwerping van elk geloof, zoals de islam, en trekt zich terug uit het debat. Komt er een steuncomité voor het vrije woord? Kille columnisten als Jan Blokker geven hem liever een trap na. Waarom? Omdat de eigen heilige mening hard en blind maakt.

Verder lezen “Columnisten tonen liever hun eigen gelijk dan hun hart”

Fallen Angel who’s your savior tonight
You’re surrounded by these walls of neon lights
Hungry people move like waves behind the beat
Where’s the big drum where’s the feel of body heat
Where’s the big drum where’s the feel of body heat
(Neil Young, 1995)

Verder lezen “Vandaag: Prof.dr. Henri Beunders”

De roep om meer aandacht voor de vaderlandse geschiedenis wordt gebrandmerkt als ongewenste ‘mythevorming’. Of als uitnodiging voor ‘xenofobe en reactionaire sentimenten’. Het verleden zou alleen als ‘culturele confrontatie’ interessant zijn, of als content voor de amusementsindustrie. Waarbij feiten, nut of ideologie geen maatstaf vormen.

Het zijn lichtzinnige vergissingen, aldus Henri Beunders.

Verder lezen “Waarom die taboeïsering van het Huis der Historie?”

Nederland blijft een land van moralisten en theologen, altijd op zoek naar een nieuwe duivel. Het aanwijzen van een duivel moet er voor zorgen dat zijzelf, hoezeer ze vandaag ook opvattingen huldigen die ze gisteren nog hekelden, altijd in de groep der engelen blijven.

De LPF is de nieuwe duivel, en het is geoorloofd om een ander tot aanhanger van Belzebub te verklaren, hoe zwak of onjuist de aanwijzingen van ketterij ook zijn.

Dat is mijn conclusie na het lezen van de column ‘Beheerst weldenkend’ van Elsbeth Etty in Z van vorige week. Die ging voor de helft over mijn artikel in de Volkskrant over de ‘ideologische veldslag’ tussen Amsterdam en Rotterdam.

Verder lezen “Beheerst weldenkend”

In deze bijzondere uitgave wordt de complexe relatie tussen politie en media belicht en de ingrijpende veranderingen die zich daarin de laatste jaren hebben voltrokken. De studie geeft een indringend beeld van de spectaculaire veranderingen die het medialandschap heeft ondergaan en van de wijze waarop overheden in het algemeen en politie in het bijzonder daarop inspelen. Geconcludeerd wordt dat ontwikkelingen zoals de mediatisering van de samenleving, de dominante van het ‘beeld’ en de opkomst van het internet, de relatie tussen’journalistiek en overheden’ ingrijpend hebben veranderd.

In 2005 the study was published on The Police Force and the Media in the Netherlands. Subtitle: Facts, fiction and the politics of image. The study is based on a lot of media analysis data, interviews and the historical ‘story’ of the changing relations between the Dutch police force and journalists on the one hand, and the police force and the Public Prosecutor, politics and the public on the other.

De tegenstelling tussen verstand en emotie wordt ook in deze verkiezingen telkens weer te berde gebracht. Steevast klinkt het: kiezen met je verstand is goed, je laten leiden door je emotie is slecht. Zo geldt de zwevende kiezer als oppervlakkig, wispelturig en eigenlijk dom. Zo zegt men over de invloed van de televisie dat tv de goedgebekte, goedlachse en vooral goeduitziende politicus bevoordeelt. Men spreekt laatdunkend van ‘telecratie’, ‘mediacratie’,  of, nog erger, van ‘emocratie’.

Verder lezen “De verstandige kiezer bestaat niet”

De grote aanwezige bij de Troonrede was Máxima, de grote afwezige is Pim Fortuyn, die posthuum nog altijd en zelfs in toenemende mate het politieke debat domineert. De grote gefrustreerde is de zelfbenoemde intellectuele elite. Die staat aan de zijlijn en oefent ongetwijfeld al weer op wat nieuwe scheldkannonades op de LPF en de verwording van de cultuur in het algemeen. Als de critici niet hun gescheld staken, en mee gaan denken over de oplossing van de problemen van Nederland, marginaliseren zij zich nog verder dan sinds de opkomst van Fortuyn toch al het geval was.

Verder lezen “Elite: stop het schelden, denk mee”

Met het proces tegen Volkert van der G krijgt de beeldenstrijd om de herinnering aan Pim Fortuyn een nieuwe dimensie. Door zijn vastbesloten zwijgen is Van der G. al drie maanden in het voordeel. Het idee dat ‘een gek’ zijn pistool had getrokken, was voor velen gemakkelijker te verteren dan het beeld van een fanaticus die ook vanuit zijn cel de buitenwereld nog wil domineren en met zijn ‘wilsbeschikking’ aangeeft ook liever de eigen dood af te dwingen boven het afleggen van verantwoording tegenover een wereld die niet volgens zijn regels wil leven.

Verder lezen “De indruk van een afdruk”

Rond negen uur zingt Gerard Joling het speciaal voor Pim geschreven nummer ‘At your service!’. Er volgt een minuut stilte voor de vermoorde leider, die in de hal en in de grote zaal van een metershoge foto toekijkt, zijn twee hondjes op schoot. De opluchting over de eerste prognose van 24 zetels is groot. ‘Pim kijkt van boven toe, en lacht’, zegt zijn door alle media belaagde protegé Joao, die zich voor deze dag heeft als tribuut heeft laten kaalscheren. Iedereen blij, iedereen met een mobieltje aan zijn oor. Deze revolutie is via de tv, maar evenzeer nog via internet en de mobiele telefoon geslaagd, ook als het CDA de nog grotere winnaar is.

Verder lezen “De koploze revolutie in Fort Knox”

Alle geklaag over de verwording van de politiek tot entertainment slaat de plank mis. In tijden van frustratie en verwarring, en verlangen naar verandering, geeft altijd de boodschap de doorslag, niet de media die deze verspreiden. Het is de behoefte aan een duidelijke en opwekkende boodschap die geprojecteerd wordt in de persoon die deze verkondigt.

Verder lezen “The medium is not the message”

Deze studie, waaraan drie andere onderzoekers hebben meegewerkt, bestudeert de impact van oude en nieuwe media op het contact tussen de politie en de burgers. Een van de conclusies: de politie wordt voor haar informatie steeds afhankelijker van het publiek. Voor een deel kan er zelfs worden gesproken van een bondgenootschap tussen ‘burgers en blauw’. De relatie tussen overheid en burgerij is in de afgelopen decennia drastisch gewijzigd. Versterkt door de revolutionaire ontwikkelingen van nieuwe communicatiemiddelen is ze veel gelijkwaardiger geworden.

Verder lezen “Politie en Publiek”

Er was een tijd dat afbeeldingen niet zo belangrijk werden gevonden. Tegenwoordig is dat wel anders. Martijn Kleppe en Henri Beunders beschrijven in dit artikel de ontwikkeling van het toenemend gebruik van afbeeldingen in het geschiedenisonderwijs en de historische wetenschap. Speciale aandacht is er voor de rol die de fotografie is gaan spelen op het wetenschappelijk toneel.

Is het communicatie-universum van internet wel echt zo nieuw? Hoe onbeheersbaar is onze samenleving eigenlijk en hoe kan de overheid regie houden of krijgen? In zijn bijdrage geeft Henri Beunders, hoogleraar Geschiedenis van Maatschappij, Media en Cultuur aan de Erasmus Universiteit, een antwoord op deze vragen. Ook pleit hij ervoor de ontwikkelingen in een historisch perspectief te zien.

Terrorisme is van alle tijden. Maar sinds de aanslagen op 11 september 2001 heeft terrorisme en terrorismebestrijding steeds meer aandacht gekregen in de Westerse wereld. In deze bundel wordt een actuele stand van wetenschappelijke kennis op het terrein van terrorisme en terrorismebestrijding weergegeven. Het gaat dan niet alleen om de specifieke Nederlandse situatie, maar ook om de inzichten die uit de internationale wetenschappelijke en praktijkgerichte literatuur kunnen worden gedestilleerd. In dit hoofdstuk beschrijf ik de soms complexe relatie tussen media en terrorisme.

De tweede druk van het standaardwerk Politie is in 2007 volledig vernieuwd en uitgebreid. De relevante inhoudelijke ontwikkelingen en organisatievraagstukken rond de politie zijn in dit boek opgenomen. De formeel-juridische kanten van het politiewerk zijn weergegeven, evenals de dagelijks praktijk van het politiewerk. Opgenomen ook is het hoofdstuk van mijn hand over de relatie tussen de politie en de media, die in de afgelopen decennia aan zulke grote veranderingen onderhevig is geweest.

Sinds de jaren negentig is de criminaliteitsbestrijding opgerukt naar de eerste plaats van onderwerpen die op de grootste publieke aandacht mogen rekenen. Dit heeft tot een grotere druk geleid op de politie om beter te presteren bij het ‘boevenvangen’, maar niet minder op het OM om daarna de vervolging tot een goed einde te brengen. De verhouding tussen de media en het OM (en omgekeerd) is van groot belang voor de wijze waarop de burgers, de politiek, maar ook de andere burgers in de veiligheidsketen aankijken tegen de organisatie en het functioneren van het OM. Daarover gaat dit hoofdstuk in Rechterlijke Macht.

Waar moet je aan denken als je een campagne gaat voeren om bijvoorbeeld jongeren te betrekken bij vraagstukken over mensenrechten? Of wanneer je een lobby wilt beginnen om in Den Haag of Brussel bepaald onderwerp op de agenda te krijgen? Is het zinvol om te proberen de televisie te interesseren – en goodwill ambassadors – voor het probleem van armoede, onrecht en eerlijke handel? Hoe benader je juist degenen die niet direct geïnteresseerd zijn? Zonder context van de geschiedenis op dit terrein is een goed begrip van de uiteenlopende, en soms strijdig lijkende, ontwikkelingen van het heden niet goed te begrijpen. In deze bundel Wereldburgerschap, dat handreikingen wil geven voor vergroting van de betrokkenheid bij ontwikkelingsproblematiek, heb ik een sociaal-historische schets geschreven van de betrokkenheid van Nederland en Nederlanders bij ontwikkelingssamenwerking en mondiale vraagstukken, onder de titel ‘Van riksja naar revolutie en terug’.

In Western societies, the boundaries of the freedom of expression had traditionally been expanding, while the boundaries of religion and ‘good morals’ had been receding. Since the last decade however, this expansion has slowed down, come to a halt, and ultimately reversed. In Europe, anxiety over the expression of protest through violent means has steadily caused governments to abandon the traditional, seemingly limitless adherence to freedom of expression. Political fear over controversy has come to dominate the climate of commissioning public art. In a polarized world, the debate on wat is tolerable has taken on an acute urgency. The killing of Dutch filmer/writer Theo Van Gogh is a recent and tragic example. The art world itself no longer has an answer. After a half-century of autonomy, it has succeeded in demolishing its own authority by ridiculing every aspect of external criticism. The only solution now will be a new form of dialogue with all stakeholders involved.

In the Netherlands at the end of the twentieth century the question was considered to be urgent: what was the history of the Dutch culture in a European perspective? And what was left of it in our globalising world? A volume Accounting for the Past: 1650-2000, with many contributors, was the result in 2001 (English translation 2004, Chinese translation 2007). In the chapter The People Conquer The Media I describe the growing sense of failure of the post war European (and Dutch) political and cultural elites in dissemination high art through the new media like television. ‘The people’ emancipated themselves along different lines of tastes. The European internal market and the fall of the Wall in Berlin meant liberalisation of culture. But this didn’t result in an Americanized McWord but rather a renaissance of the local, the regional and the national in the fields of media and culture. The main characteristic of our times is ambiguity. Verder lezen “The People Conquer The Media”

‘Like all other nations the Dutch secretly think that they are a little smarter than the rest. But a difference with other countries is that for centuries our greatest minds have excelled at creating doubt about our national identity’. This quote is by H.M. van den Brink, the editor of a special issue (2004) of De Gids, the oldest literary and cultural monthly magazine in the Netherlands dedicated to ‘misunderstandings about the Netherlands’. I wrote about one of these misunderstandings: the self-perception as a purely altruistic anti-colonial country. After the shock of ‘the multicultural drama’ and the upheavals of the first years of the new century we have to consider the possibility that the long colonial history has left one invisible scar: a longing for ghettos.

Waarom is er in ontkerkelijkte Nederland nog altijd zo’n grote behoefte aan het aanwijzen van zondebokken en duivels in de maatschappij? Of dit nu in de wereldpolitiek, de landelijke politiek of, bijvoorbeeld, het dierenwelzijn? Daarvoor gaat deze inleiding.

Download this publication:

In dit boek staan naast redactionele bijdragen interviews met Fortuyn door de jaren heen, columns van onder anderen Remco Campert, Marcel Möring, Jan Kuitenbrouwers, Jan Blokker, Jan Mulder, Kees Schuyt, Martin Bril en twee bijdragen van mijzelf, ook stukken van Pim Fortuyn, die hij schreef op de opiniepagina Forum. ‘Het fenomeen Fortuyn’ is het verslag van de opkomst van een politicus zoals Nederland nog nooit gekend heeft tot en met de eclatante verkiezingszege van zijn politieke erfgenamen.

Lees meer

In deze bundel over de monarchie in Nederland die werd uitgegeven naar aanleiding van het huwelijk tussen kroonprins Willem-Alexander en Maxima bespreek ik de veranderende relatie tussen vorst, volk en media, van de geboorte van Wilhelmina tot 02-02-02. Oranje probeerde altijd zo veel mogelijk meester te blijven over de media, wat niet altijd lukte. Want: de relatie tussen vorst en volk is net als het leven zelf: veranderlijk.

De terreuraanslagen op elf september 2001 leidde tot veel beschouwingen. In Trouw beschreef ik de visuele aspecten ervan in ‘Het opgeblazen beeld’.

Download this publication:

Hoe wordt het beeld bepaald van ‘de werkelijkheid’, in dit geval van de inzet van Nederlandse militairen op vredesmissies zoals op de Balkan in de jaren ’90? Door schrijvende journalisten, romanschrijvers, ooggetuigen, natuurlijk. Er is een oude traditie dat ook overheden en musea andere vertolkers van de werkelijkheid inzetten, zoals kunstenaars, schilders, tekenaars, en fotografen.

Persfotografen horen tot het gilde der journalisten. Onafhankelijke fotografen hangen ergens tussen de journalist en de kunstenaar in. Zo ook fotograaf Martin Roemers die in 2000 de opdracht aanvaardde van het Legermuseum om het werk van Nederlandse soldaten op de Balkan te fotograferen. Ik schreef het voorwoord bij de catalogus van de expositie in het Legermuseum in Delft.

Historisch besef is het onderwerp van het liber amicorum dat prof.dr. Piet Blaas bij zijn afscheid van de Erasmus Universiteit kreeg aangeboden. In mijn artikel ‘Oorlogsfotografie. De duistere betekenis van beelden’ beschrijf ik de wisselende kracht die beelden van oorlog in het verre en recente verleden uitoefenden op de publieke opinie en de politiek.

The question is: Why is the debate about the meaning of images sometimes so stupefyingly vague? Two citations: ‘We try to describe what they (images) do to us, however, most of the time it results in a lot of stammering and stuttering. And then, driven to desperation, we quickly ask the photographer, or the painter, why he or she has made the object in question, what sort of paper, paint, aperture they have used, and what the purpose is of it all’.
‘When I look at Voeten’s photographs, sometimes for a long time and often with a undefinable feeling full of compassion, respect and an inkling of insight into human existence, I feel, despite their sombre content, a certain satisfaction about these photos: ‘because they’re there”.

Het werk van Henri Beunders lijkt een oorlogsverklaring aan mensen die de voorkeur geven aan de ‘hoge’ cultuur boven de populaire cultuur. Hij bekritiseert het schijnheilig denken, de zelfgenoegzaamheid en de luiheid van de ‘elite’. “Mensen die alleen naar pulp kijken, vind ik zielig, maar mensen die alleen maar naar Buitenhof kijken, vind ik net zo zielig.”

Rob Hartmans

In this Dutch language volume (1995) Prelude to a New Century. Episodes from the Dutch fin de siècle I wrote the chapter Waiting for Television about the invention of film and the reactions to it in the Netherlands. In the first two decades of the new medium of the two main streams of the new medium – illusion and documentary ‘reality’ – the representation of mostly nationalistic reality was the most popular in the expanding cinematic experience: royalty and colonialism, including the colonial wars.

The creation of national monuments is a difficult affair, certainly when the topic is monuments to remember wars that have no clear cut overall majority ‘collective memory’ to sustain it. And history is a trombone: what seemed a right and glorious past or war today may change in a burning past or war tomorrow. The way we look at our monuments will change accordingly.

This story on the national monument that preceded the present national monument on Dam Square is a story about the attempt to revitalise the national spirit, after the lost war against the Belgians in 1839, through the erection of a monument. It failed. The nickname became: ‘Miss Rubbish’ – to translate it in a polite way. The citizens of Amsterdam didn’t want the monument. They let this be known by joking about it, and cheered when it was erased. The story is an example of failed top-down nationalization of history.

De tv-serie De Bezetting heeft vanaf beginjaren ’60 het beeld van de Tweede Wereldoorlog in Nederland jarenlang gedomineerd. De maker ervan, dr. L. de Jong, speelde als ‘rijksgeschiedschrijver’ in de verwerking van het trauma van de oorlog decennialang de grootste rol: als verteller, als volksopvoeder, als ‘grootinquisiteur’ over de vraag wie goed was geweest en wie fout. In dit geheel speelden ‘de media’ en zijn ‘media performance’ misschien wel een doorslaggevende rol. Of het nu ging om zijn boeken zelf, de stijl ervan en de presentatie ervan, De Bezetting, of de politieke kwesties waar hij zich mee bemoeide, Lou de Jong was een media-man die ‘de media’ beheerste als geen ander.

De Europese vrede was uitgangspunt geweest bij de creatie van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, en eveneens bij de bekrachtiging van de afscheiding van België. ‘Chaque nation a ses droits particulier: mais l’Europe aussi a son droit’, hadden de grootmachten Nederland en België te verstaan gegeven. Deze taak jegens ‘Europa’ werd de basis van het sindsdien altijd verkondigde standpunt dat de onafhankelijkheid van kleine staten als Nederland een Europees belang is. Na de Duitse nederlaag in 1918 was Nederland gedwongen zijn buitenlands-politieke koers te heroverwegen. Sommigen wilden het machtsevenwicht herstellen en de eigen militaire macht versterken. Anderen vonden dat Nederland nu definitief de steven westwaarts moesten richten omdat daar de nieuwe macht lag. Weer anderen vonden elk machtstreven nutteloos en kozen voor principieel pacifisme en afzijdigheid. Hierover gaat het hoofdstuk in deze bundel.

Concerning the truth, people have very few demands, the Dutch professor of sociology A.N.J. den Hollander remarked in 1976. He drew this conclusion after studying the journalism of the ‘muckrakers’ in ’the Gilded Age’ of the United States, one century ago. It may be an old saying, he said, that things are not what they appear. But is it true? A lot of things are just what they seem to be. A lot of other things are open for interpretation, and some things are replaceable by a pseudo-reality. Under the title ‘Changing Reality. Power, Media and (Inter)National Behaviour’, I organised an international conference in 1991 about the difficult relations between politics and the media, and vice versa. The reason was obvious: as Machiavelli has shown, as communism has shown, as the Gulf War has shown, the problems of the media are not in the last place a problem of power, a well perceived phenomenon in especially The Netherlands. At the conference various people spoke and discussed these ‘media matters’: Frits Bolkestein, Elie Kedourie, Ryszard Kapúscínski, Stanislav Andreski, Marc Chavannes, Steven Mosher and Karel van Wolferen. ‘Changing Reality’ (Haagse Drukkerij en Uitgeversmaatschappij, 1992) is the booklet with the proceedings of this conference.

Nadere aandacht voor de verhouding tussen de Pvda en haar West-Duitse zusterpartij, de SPD, is nuttig omdat de onderlinge verstandhouding tussen beide socialistische partijen in de jaren zeventig symptomatisch is geweest voor de Nederlands-Duitse betrekkingen, zoals die tot uiting kwamen in de publieke opinie. Het gehele decennium is de SPD de grootste regeringspartij geweest en daarom mede verantwoordelijk voor het ‘Modell Deutschland’; de PvdA bepaalde tussen 1973 en 1977 als regeringspartij het Nederlandse buitenlandse beleid. Maar ook daarvoor en daarna hield de Pvda zich actief bezig met de ontwikkelingen in Duitsland.